De nieuwe Europese Onderzoeksruimte (ERA) moet Europa vooruitbrengen op het pad van duurzaamheid, digitalisering en herstel na de coronacrisis. De nieuwe ERA, die in 2021 van start gaat, zal zich sterk in gaan zetten voor het versterken van onderzoeks- en innovatiesystemen in heel Europa, zodat Europese landen zich aan elkaar op kunnen halen. Ook wil de Commissie dat onderzoek zichtbaarder wordt en sneller vertaald wordt naar de economie. Bovendien moet een carrière in onderzoek aantrekkelijker worden en de mobiliteit van onderzoekers in Europa toenemen.


Nieuwe ERA streeft naar versterken onderzoekssystemen en -carrières

Een nieuwe ERA

De nieuwe Europese Onderzoeksruimte (ERA) moet Europese onderzoek en innovatie (O&I) versterken en zo bijdragen aan de groene en digitale transitie, alsook het sociaal en economisch herstel van Europa. Excellentie, concurrentievermogen, openheid en talent staan hierbij aan de basis. De Commissie heeft op 30 september de Mededeling 'A new ERA for Research and Innovation' aangenomen, waarin de beoogde nieuwe visie, doelen en aanpak voor de ERA na 2020 beschreven worden. Hierin stelt de Commissie vier strategische doelstellingen. Onder deze doelstellingen wil de Commissie een veertiental acties uitvoeren. Deze acties hebben verschillende tijdslijnen tussen 2021 en 2030.  

Investeren in O&I

De eerste doelstelling richt zich op investeringen. Daarbij wordt prioriteit gegeven aan investeringen die de digitale en groene transformatie in Europa te bevorderen. Europese programma’s zoals Horizon Europe, het cohesiebeleid en Next Generation EU bieden financiering voor onderzoeks- en innovatieprojecten, maar het grootste deel van de investeringen worden door de lidstaten en private organisaties gedaan. De Commissie wil de 3%-norm herbevestigen: 3% van het Europese bbp dient geïnvesteerd te worden in O&I (publiek en privaat). De Commissie voegt daar aan toe dat tegen 2030, de lidstaten gezamenlijk 1,25% publieke financiering moeten bieden, gericht op het stimuleren van private investeringen. Ook wordt de lidstaten verzocht om tegen 2030 5% van de nationale O&I financiering te stoppen in Europese partnerschappen en joint programmes.

Uitbreiden van excellentie

Doelstelling 2 richt zich op het verschaffen van toegang tot excellentie. O&I-systemen in Europa moeten versterkt worden. Daarom wil de Commissie dat lidstaten die achterlopen, de komende 5 jaar hun investeringen in O&I met 50% verhogen. Er is ook een nieuw initiatief ‘ERA4You’ voorzien om mobiliteit onder onderzoekers te vergroten. Dit moet de toegang tot excellentie voor onderzoekers en instellingen uit widening-landen te bevorderen en onderzoekers beter integreren in smart specialisation strategies.

Brug slaan tussen onderzoek en economie

Daarnaast wil de Commissie onder doelstelling 3 zorgen dat O&I-resultaten vertaald worden naar de economie. Dit moet het Europese concurrentievermogen wereldwijd op het gebied van technologie versterken en het nieuwe Europese industriebeleid ondersteunen. De Commissie richt zich op het verbeteren van het O&I-investeringsklimaat en excellente onderzoeksresultaten moeten zichtbaarder worden. Naar voorbeeld van de Digital Innovation Hubs, worden er ‘ERAHubs’ opgericht om onderzoekers, ondernemers en investeerders met elkaar in verbinding te brengen. Doel hiervan is de betere circulatie en valorisatie van kennis.

Onderzoekscarrières

Tenslotte wil de Commissie het onderzoeksberoep versterken en mobiliteit onder onderzoekers aanwakkeren, zodat kennis vrij kan bewegen in Europa. Onder deze doelstelling zal de Commissie tegen het einde van 2024 een toolbox ontwikkelen gericht op het ondersteunen van onderzoekscarrières. Deze toolbox zal onder andere een competentieraamwerk voor onderzoekers bevatten en er zullen onder Horizon Europe mogelijkheden komen voor professionele ontwikkeling. Onder deze doelstelling zal de Commissie zich ook blijven inzetten op het gebied van Open Science, onderzoeks- en technologieinfrastructuren, synergieën met de Europese Onderwijsruimte en gendergelijkheid.

Context

De Europese Commissie publiceerde op 30 september een reeks kennis-gerelateerde mededelingen; zo verscheen naast de mededeling over de Europese Onderzoeksruimte ook de mededeling over de Europese Onderwijsruimte en een update van het Digital Education Action Plan. Eurocommissaris Mariya Gabriel kondigde eerder al aan tijdens haar mandaat te willen werken aan een heuse Europese kennisstrategie.

De huidige roadmap voor de ERA verloopt eind dit jaar. Deze nieuwe Mededeling biedt een blauwdruk om de komende jaren het Europese onderzoeks- en innovatielandschap te versterken. Volgens de planning zal de Raad zich in het najaar buigen over de ERA en in november Raadsconclusies aannemen over dit onderwerp.