Hekkensluiter
Slovenië heeft op 1 juli 2021 het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie overgenomen en is daarmee het laatste land van het trio-voorzitterschap met Duitsland en Portugal. Waar de Portugezen nadruk legden op herstel, verschuiven de Slovenen de focus naar veerkracht onder de slogan “Samen. Veerkrachtig. Europa”. Europa veerkrachtig maken zie je vooral terug in de ambities die het Sloveens voorzitterschap stelt op het gebied van gezondheid en digitalisering. Op het gebied van onderzoek moet Slovenië de neuzen dezelfde kant op krijgen voor het Europees Pact voor O&I, Mondiale benadering O&I, en de governance-structuren van de ERA.
Nieuwe manieren van leren
Het Sloveens voorzitterschap zal op onderwijsgebied de discussie starten over nieuwe vormen van leren en lesgeven als onderdeel van de digitale transformatie, door te focussen op de ontwikkeling van digitalisering, AI en ethiek in het onderwijs. Een Raadsaanbeveling over blended learning voor het po en vo wordt dit najaar verwacht. Hoewel de nieuwe doelen voor het onderwijs en opleiding raamwerk (ET 2030) in februari zijn vastgesteld, werkt het Onderwijscomité nog aan de nieuwe bestuursstructuur hiervoor. Uiteraard is ook het Europees Universiteiteninitiatief opgenomen in het programma en zullen de onderwijsministers onder leiding van het Sloveens voorzitterschap de nieuwe prioriteiten van de Europese Agenda van Volwassenonderwijs bespreken. Rustig zullen de onderwijsministers het niet gaan krijgen, want ook twee Raadsaanbevelingen over microcredentials en milieuduurzaamheid staan op de agenda en een Mededeling van de Commissie over individuele leerrekeningen.
Belangrijke data voor onderwijs
Pact voor O&I, ERA Governance en ruimtevaart
Het Transitieforum voor de ERA zal nu onder leiding van Slovenen verder werken aan het opstellen van een nieuw governance raamwerk voor de Europese Onderzoeksruimte. Ook is de verwachting dat de Commissie deze maand het Pact voor O&I publiceert, waarover de Raad dit najaar Raadsconclusies zal aannemen. De Slovenen zullen ook aandacht schenken aan onderzoeksinfrastructuren, de professionele integratie van jonge onderzoekers en onderzoeksethiek. Nadat de Portugezen ruimtevaart op hun prioriteitenlijstje hadden staan - met als hoogtepunt de publicatie van Ruimtevaartverordening in april - , zetten de Slovenen deze “space trend” door met het organiseren van de conferentie ”Space for Green and Digital Recovery”. Het Sloveens voorzitterschap pleit voor meer aandacht voor onderzoek naar ruimtevaarttechnologieën en de mogelijke toepassing daarvan in andere sectoren. Tot slot zal de Raad Concurrentievermogen ook de wetgevingsstukken waarmee de geïnstitutionaliseerde partnerschappen worden opgericht, afhameren.
Internationale samenwerking
Terwijl de Horizon Europe infodagen nog in volle gang zijn, is het nog afwachten op het startschot voor de geassocieerde landen. De Raad zal zich de komende maanden dan ook inzetten om zo snel mogelijk de onderhandelingen van de associatieverdragen af te ronden. Opvallend is dat Zwitserland niet op de lijst staat, dit komt omdat de onderhandelingen tussen de EU en Zwitserland voor een verdergaand partnerschapverdrag zijn geklapt eind mei. Ook zal onder leiding van de Slovenen een set Raadsconclusies worden voorbereid op de Mededeling van de Commissie over de Mondiale benadering voor O&I.
Belangrijke data voor onderzoek
Gezondheidszorg en autonomie
Onder het kopje prioriteiten leggen de Slovenen naast veerkracht ook nadruk op strategische autonomie, in het bijzonder voor de gezondheids- en digitale dienstensector. De Sloven schenken veel aandacht aan het opbouwen van Europese Gezondheidsunie, waaronder ook de oprichting van het Europees agentschap voor gezondheidscrises (HERA) valt. Tegelijkertijd wordt er gewerkt aan een wettelijk kader voor samenwerking tussen lidstaten bij ernstige grensoverschrijdende gezondheidsbedreigingen. In juli organiseren de Slovenen ook een high-level conference over veerkrachtige gezondheidszorgstelsels en willen ze het debat aanzwengelen over strategische onafhankelijkheid voor de levering van medicijnen, vaccins en medische apparatuur- in lijn met de doelen uit het Europees medicijnenstrategie.
… en digitale soevereiniteit
Voor we Europa digitaal fit krijgen, zal de Raad eerst een waslijst aan wetgevingsinitiatieven moeten uitonderhandelen, waaronder de AI-verordening, het Digital Services Act- en Digital Markets Act-duo, de Data Governance Act, de e-ID-verordening en de evaluatie van de Richtlijn voor de rechtsbescherming van databanken. De Slovenen willen op deze dossiers snel grote stappen zetten om zo het Europees concurrentievermogen in de digitale wereld te versterken. Opvallend is ook de aandacht voor ‘cyberveerkracht’. Raadsconclusies over respons op cybercrises staan op de planning en de vernieuwde netwerk- en informatieveiligheid richtlijn (NIB2-richtlijn).
Toekomst van Europa, rechtstaat en de Balkan
Namens de Raad zullen de Slovenen twee grote plenaire sessies en verscheiden “Europese burgerpanels” co-organiseren met het Parlement en de Commissie als onderdeel van de Conference on the Future of Europe. Daarnaast zal Slovenië al het mogelijke doen om vooruitgang te boeken op het toetredingsproces van de Westelijke Balkanlanden. Hoewel Ursula von der Leyen, voorzitter van de Commissie, de Sloveense president Janša steunt in het aanhalen van de banden met de Balkans, windt ze er geen doekjes om als het gaat om de verslechterde, Sloveense positie ten opzichte van de rechtstaat. Eind deze maand zal de Commissie het statusrapport van de rechtstaat in de EU mét landenfiches publiceren, waarvoor de verwachting is dat Slovenië niet al te best uit de verf zal komen.
Belangrijke data overig
Context
Elk half jaar neemt één van de EU-lidstaten het voorzitterschap van de Raad van de EU op zich en in de tweede helft van 2021 is het voor de tweede keer sinds haar lidmaatschap de beurt aan Slovenië. Zij neemt het stokje over van Portugal, die tijdens haar voorzitterschap het startschot gaf van Erasmus+ en Horizon Europe en zich onder andere concentreerde op de toekomst van Europese Universiteiten, een nieuw strategisch kader voor onderwijs en opleiding en de toekomst van de ERA. Het Sloveens voorzitterschap is het einde van de Trojka, aangevuld met Portugal en Duitsland. Het volgende trio zal bestaan uit Frankrijk, Tsjechië en Zweden.
