De Europese Commissie heeft een nieuw voorstel voor de meerjarenbegroting 2021-2027 en het coronaherstelfonds gepubliceerd. Hierin wil ze in totaal 94,4 miljard euro beschikbaar stellen voor Horizon Europe en 24,6 miljard euro voor Erasmus+. Samen bedragen de begroting en het herstelfonds 1,85 biljoen euro. Groen, digitaal, inclusief en gezond zijn hierin de sleutelbegrippen. De Commissie verzoekt regeringsleiders nu om snel tot een akkoord te komen, zodat de programma's alsnog op 1 januari 2021 van start kunnen.
Meer geld voor Horizon, strijd om Erasmus+
De Europese Commissie voorziet in een aangepast voorstel voor het Meerjarig Financieel Kader (MFK) en een daarbij behorend herstelfonds 94,4 miljard euro voor Horizon Europe en 24,6 miljard euro voor Erasmus+ (2018 prijzen, lopende prijzen respectievelijk 105,8 miljard en 27,9 miljard). Met het herstelfonds, getiteld Next Generation EU, van 750 miljard euro en het aangepast MFK-voorstel van 1,1 biljoen euro wil de Commissie de gevolgen van de coronacrisis ondervangen. Het nieuwe MFK-voorstel is lager dan het oorspronkelijk voorstel uit 2018 (1,135 biljoen), maar hoger dan het compromisvoorstel dat in februari nog in een buitengewone top door de Europese Raad werd besproken (1,095 biljoen). Voor Horizon Europe is 94,4 miljard euro gebudgetteerd, waarvan 13,5 miljard uit het herstelfonds. In vergelijking met het oorspronkelijke voorstel uit 2018 valt het voorziene totaalbedrag hiermee een kleine 11 miljard hoger uit. Ook is het bijna 15 miljard hoger dan het compromisvoorstel van de Europese Raad in februari jl. Toch gaf de ITRE Commissie uit het Europees Parlement al aan dat een sterkere focus op onderzoek en industrie noodzakelijk is. Voor Erasmus+ geeft de Commissie aan meer geld vrij te maken dan in het Raadsvoorstel van februari, maar ten opzichte van het oorspronkelijk voorstel van 2018 krijgt het programma echter minder geld toebedeeld. Het gisteren gepresenteerde MFK-voorstel voorziet namelijk 24,6 miljard, daar waar de Commissie in 2018 nog 26,4 miljard reserveerde. De CULT Commissie in het Parlement reageerde gisteren dan ook teleurgesteld.
Herstel is groen, digitaal en gezond
De Commissie wil met haar voorstel niet meer terug naar de status quo van voor de crisis en richt haar pijlen op een duurzaam herstel met behulp van de Europese Green Deal en het digitaliseren van de interne markt. Ook wil de Commissie een eerlijk en inclusief herstel faciliteren, waarin onderwijsinitiatieven als de Skills Agenda en het Digitale Onderwijsactieplan een grote rol gaan spelen. Verder wil de EU haar strategische autonomie vergroten op verschillende gebieden en beter voorbereid zijn op toekomstige gezondheidscrises door een grotere rol te geven aan haar medicijn- en ziektebestrijdingsagentschappen. De nieuwe aanpak wordt gefinancierd door een onafhankelijk gezondheidsprogramma van 10,4 miljard euro.
De Commissie publiceerde overigens gisteren ook een herziening van haar werkprogramma van 2020, waarin zij opnieuw de prioriteiten onder de Green Deal en digitale transitie benadrukt.
Context
De regeringsleiders verzochten de Europese Commissie op 23 april om een herziening van het MFK en een bijbehorend herstelfonds naar aanleiding van de coronacrisis. Na meerdere keren uitstel publiceert zij het nu en kan het spel om het geld tussen de regeringsleiders gaan beginnen. De Commissie verzoekt de Europese Raad om vóór juli politieke overeenstemming te bereiken over de meerjarenbegroting en het herstelfonds. De volgende Europese Raad staat gepland voor 19 juni. De Commissie gaf gisteren aan vooralsnog geen tijdelijk vangnet door verlenging van het huidige mfk en de huidige programma's te voorzien, ondanks het verzoek van het Parlement. Of een snelle overeenstemming gaat lukken wordt spannend. Het voorstel van de Commissie gaat meer richting het plan dat Duitsland en Frankrijk in aanloop naar het voorstel presenteerden met gemeenschappelijk gefinancierde leningen. Andere landen waaronder Nederland waren in hun tegenvoorstel niet enthousiast over het aangaan van gezamenlijke Europese schulden. Ook kan de verhouding tussen leningen versus subsidies voor de hardst getroffen lidstaten zoals nu voorgesteld voor het herstelfonds nog een punt van discussie vormen.
Meer informatie:
Persbericht Commissie: Europe's moment: Repair and prepare for the next generation
Mededeling Commissie: The EU budget powering the recovery plan for Europe (incl. tabel MFK/herstelfonds)
Mededeling Commissie: Europe's moment: Repair and Prepare for the Next Generation
Persbericht Cult Commissie Europees Parlement: 'Rethink "deeply disappointing" budget proposals, says Culture and Education Committee
Persbericht ITRE Commissie Europees Parlement: Recovery Package: stronger focus needed on research and industry, say MEPs
Artikel Neth-ER: Nederland & andere landen publiceren tegenvoorstel Frans-Duits herstelfonds
Artikel Neth-ER: Frankrijk en Duitsland presenteren plan voor noodfonds van 500 miljard euro
Artikel Neth-ER: Europees Parlement wil ambitieus MFK met prominente rol herstelfonds
Artikel Neth-ER: Raad zet eerste stap richting Europees herstelfonds, Commissievoorstel MFK verwacht medio mei
Artikel Neth-ER: Corona-update: wat zijn de mogelijke gevolgen van wel of geen nieuw MFK op 1 januari 2021?
Artikel Neth-ER: EC over EU-budget na 2020: verhoging voor Erasmus+ en KP9
