Hoop op meer autonomie
De European Research Council (ERC) heeft ondanks de successen sinds de oprichting in 2007 niet meer autonomie van de Europese Commissie gekregen. Onder meer de reorganisatie van het Directoraat-generaal Onderzoek & Innovatie van de Europese Commissie in 2019 ligt hieraan ten grondslag, aldus afzwaaiend president Jean-Pierre Bourguignon in het jaarverslag voor 2019. Desalniettemin zijn er volgens Bourguignon goede redenen om te streven naar een onafhankelijke ERC. Zo slaagt de ERC er steeds beter in gendergelijkheid te bereiken bij projecten met ERC-financiering. Vrijwel alle beurzen tonen een stijgende lijn wat betreft het aantal aanvragen van en toekenningen aan vrouwen, waaronder een stijging van bijna 50 procent in het aandeel vrouwelijk bursalen sinds het zevende kaderprogramma. Verder bestrijdt de ERC widening met behulp van ‘Visit ERC team fellowships’, waardoor jonge onderzoekers uit deze landen internationale ervaring kunnen opdoen in een onderzoeksgroep met ERC-financiering. Daarnaast blijft de ERC werken aan haar internationale naamsbekendheid. Zo zijn er in 2019 twee nieuwe overeenkomsten afgesloten met Australië en Singapore, wat het totaal op veertien organisaties in twaalf landen brengt.
Aandacht voor open access en multidisciplinariteit
Hoewel de ERC erg succesvol is, blijven er verbeteringen nodig. Zo heeft het agentschap voor de ERC (ERCEA) in 2019 twee studies laten uitvoeren over open access en carrièreperspectieven. 70% van de ERC-bursalen publiceert onderzoeksresultaten open access, waarmee de ERC internationaal bovenaan staat. Daarentegen doet 30% dat niet vanwege de financiële kosten die daarmee gepaard gaan of zorgen om de kwaliteit van de publicaties, zo blijkt nu. Een andere studie laat zien dat de ERC-beurzen een grote positieve impact hebben op de carrières van de beursontvangers. Verder werkt de Scientific Council van de ERC aan de evaluatie van multidisciplinaire projecten. Als eerste stap heeft de Scientific Council nu onderzocht hoe een multidisciplinair panel eruit zou kunnen zien, naast de huidige panels.
Context
De ERC ondersteunt grensverleggend onderzoek door de beste onderzoekers en hun teams. Onderzoekers kunnen hun eigen ideeën indienen, die enkel beoordeeld worden op hun excellentie. Onlangs uitten vooraanstaande wetenschappers hun zorg over het ERC budget in Horizon Europe. Dit budget staat namelijk nog niet vast. Het jaarverslag noemt wel de aanstelling van Mauro Ferrari als voorzitter van de ERC in 2019, maar besteedt geen aandacht aan het plotselinge vertrek na 3 maanden in functie. Op dit moment is er nog geen vervanger gevonden. In 2019 werd ook de Nederlandse Prof. Dr. Eveline Crone verkozen tot vicepresident van de ERC.
