19 januari 2023
Bauhaus nu grotendeels op schouders Horizon Europe, geen extra financiering andere programma's
Nienke van Liempt
Beleidsmedewerker
Stel uw vraag
Meer informatie nodig? Stel uw vraag aan één van onze medewerkers
19 januari 2023
Beleidsmedewerker
Meer informatie nodig? Stel uw vraag aan één van onze medewerkers
Horizon Europe trekt 106 miljoen euro uit voor het New European Bauhaus voor de jaren 2023-2024. Dat is 56 miljoen meer dan de 50 miljoen in 2021-2022. Andere programma’s maken echter geen extra geld vrij, waardoor Horizon Europe nu maar liefst driekwart van het totale Bauhaus financiert. Dat blijkt uit een voortgangsrapport van de Commissie, dat ook een evaluatie-instrument en acties op het gebied van onderwijs, onderzoek en vaardigheden aankondigt.
De financiering voor 2023-2024 vanuit Horizon Europe voor het New European Bauhaus (NEB) verdubbelt ten opzichte van 2021-2022, tot een bedrag van 106 miljoen euro. Door deze bijdrage bekostigt Horizon Europe nu het leeuwendeel van het Bauhaus. Dat blijkt uit het voortgangsrapport van de Commissie, dat ook nieuwe plannen aankondigt. De overige financiers zijn programma’s zoals het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), Digital Europe, Erasmus+ en Creative Europe. Zij maken echter geen extra geld vrij voor NEB waardoor hun aandeel procentueel slinkt.
De Commissie verklaart wél te willen blijven werken aan de implementatie van het NEB in verschillende Europese programma’s. Zo kunnen regio’s in hun financiering van projecten vanuit de structuurfondsen specifiek verwijzen naar het New European Bauhaus. Ook zullen vier programma’s projectindieners vragen om het NEB als extra element in hun projecten te integreren: Erasmus+, Creative Europe, het European Solidarity Corps en LIFE. Anders dan Horizon Europe reserveert geen van deze programma’s expliciet geld voor nieuwe NEB-projecten.
Naast een aankondiging van nieuwe plannen, analyseert het eerste voorgangsrapport de eerste jaren. Met het rapport wil de Commissie het belang van het New European Bauhaus voor de Green Deal onderschrijven. In de afgelopen twee jaar zijn er veel nieuwe elementen van het initiatief opgezet, zoals het NEB Laboratorium, prijzen, een festival en verschillende oproepen voor projecten en partnerschappen. De plannen voor het komende jaar behelzen een herhaling van de al-opgezette acties, zoals de NEB-prijzen en verdere grote projecten, vergelijkbaar met de eerdere lighthouse projecten. Een overzicht van alle projecten in Europa zijn te vinden op een interactieve kaart van alle projecten en acties: het NEB dashboard.
Kennis, onderwijs en vaardigheden drijven de Green Deal, stelt de Commissie, en het New European Bauhaus draagt hieraan bij. Het NEB stimuleert bijvoorbeeld het Europese Jaar van Vaardigheden, onder andere door middel van de NEB-prijzen. Bovendien zal er een ‘NEB Academy’ komen met onderwijs op het gebied van duurzaam bouwen, circulariteit en bio-gebaseerde materialen. Verschillende andere projecten zullen ook in het teken staan van het Vaardighedenjaar. Opvallend genoeg uit deze ambitie zich niet via Erasmus+, maar via het European Institute for Innovation and Technology (EIT), dat onder Horizon Europe valt.
Om de kernwaarden van het New European Bauhaus verder te concretiseren, presenteert de Commissie het ‘NEB-Compass’. Het evaluatie-instrument functioneert als een leidraad voor beleidsmakers en projectleiders die het New European Bauhaus willen toepassen in hun eigen werk. Eenieder kan een project toetsen aan dit kompas aan de hand van voorbeelden en aantal vragen. Het kompas kent drie windrichtingen – duurzaam, inclusief, esthetisch – en drie aanpakken – participatief, multidisciplinair, gelaagd. Op basis van dit kompas ontwikkelt de Commissie meer gedetailleerde beoordelingsinstrumenten, te beginnen met projecten voor de built environment.
De Commissie heeft de ambitie om het New European Bauhaus een vormende beweging te laten zijn, die verbinding tot stand brengt tussen onderzoek, innovatie, cultuur, onderwijs en het bedrijfsleven. Het NEB heeft brede ambities, waardoor de concretisering en een duidelijke structuur van het initiatief van belang is. De lancering van het kompas is een manier om het NEB verder te karakteriseren en concretiseren en past in een bredere NEB labelling strategy. Een ander project onderzoekt laagdrempelige financieringsmogelijkheden, om ook kleine projecten aan te trekken.
Het New European Bauhaus is onderdeel van de Green Deal en een initiatief van Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Commissie, aangekondigd in haar State of the Union speech in 2020. De nieuwe focus op onderwijs is niet los te zien van de oproep van het Parlement in het najaar van 2022. De volksvertegenwoordigers vroegen daarnaast om een vast financieel kader.
Om meer te weten te komen over de plannen van de Commissie voor het New European Bauhaus en de kansen daarin voor het Nederlandse kennisveld, organiseert Neth-ER een webinar op woensdag 25 januari. Registeren kan hier.
Mede geschreven door Hannelore Schouwstra.
Rapport Draghi: ‘Europa verzwakt door falende innovatiecapaciteit en schrijnend vaardighedentekort’
Invitation event: Regional innovation ecosystems in education & the impact of multi-stakeholder partnerships
Nieuwe Commissie: Wel een commissaris voor O&I, niet voor onderwijs
Longread: Von der Leyen wil Europese begroting grondig hervormen