De EU en haar lidstaten moet slimmer omgaan met internationale samenwerking in onderzoek en innovatie. Een nieuwe impuls onder de ERA kan internationale samenwerking soepeler laten verlopen, aldus het Strategic Forum for International Science & Technology Cooperation. Ook is het van belang dat mogelijkheden voor onderzoekssamenwerking met derde landen systematisch verweven worden in de implementatie van Horizon Europe.

Meer internationale samenwerking in ERA en Horizon Europe

Internationale samenwerking systematisch verankeren

Internationale samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie (O&I) moet sterker verankerd worden in nationale en EU-structuren. Dit stelt het Strategic Forum for International Science & Technology Cooperation (SFIC) in een opinie over de internationale dimensie van O&I in de EU. Aandacht voor de internationale dimensie van O&I is volgens het forum hoogstnoodzakelijk: in de coronacrisis bleek eens te meer dat de samenwerking langzaam op gang kwam. Bovendien kan internationale onderzoekssamenwerking bijdragen aan Europese prioriteiten als de Green Deal en de ‘geopolitieke ambities’ van Commissievoorzitter Von der Leyen. Als eerste stap moet internationale samenwerking volgens SFIC duidelijker naar voren komen in de nieuwe inzet voor de Europese Onderzoeksruimte (ERA). Daarbij is voortgang in de implementatie van de ERA essentiëel. De lidstaten spelen hierin een belangrijke rol en moeten het nationale beleid onderling afstemmen, zodat regionale, nationale en Europese instrumenten beter op elkaar aansluiten.

Internationale samenwerking onder Horizon Europe

Horizon Europe moet uiting geven aan de internationale ambities van de Commissie. SFIC benadrukt dat internationale samenwerking en mobiliteit in alle onderdelen en activiteiten van Horizon Europe verweven moeten worden – van het moment dat onderwerpen besproken worden tot de evaluatie van projecten. Van belang daarbij is dat onderzoekers toegang hebben tot actuele informatie over concrete mogelijkheden voor internationale samenwerking onder Horizon Europe. Associatieverdragen zijn volgens SFIC een belangrijk middel om internationale samenwerking op O&I met strategische partners te versterken. Toch waarschuwt het forum dat samenwerking niet beperkt moet blijven to geassocieerde landen: bij relevante onderwerpen of voor lage en middeninkomenslanden moet directe samenwerking mogelijk blijven. Ook benoemt SFIC het wederzijds belang van samenwerking met het Verenigd Koninkrijk.

Context

Het Strategic Forum for International Science & Technology Cooperation (SFIC) geeft advies aan de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie over de uitvoering van internationale samenwerking op het gebied van wetenschap en technologie. De leden zijn vertegenwoordigers van de lidstaten en de Commissie. Daarnaast zijn er waarnemers van enkele niet-lidstaten aanwezig. In 2019 vroeg SFIC om een duidelijkere strategie voor de internationale samenwerking binnen Horizon Europe.