Alles gekort, MSCA iets minder
De lidstaten willen het budget voor alle onderdelen van Horizon Europe korten, zo bleek tijdens de Raad voor Concurrentievermogen op 29 september. Nadat de Europese regeringsleiders in juli het budget voor het Europese onderzoeksprogramma met 7,6 miljard euro verlaagden ten opzichte van het Commissievoorstel uit 2018, was het nu aan de onderzoeksministers om de pijn te verdelen. Daarvoor kozen de ministers de zogenaamde ‘kaasschaaf’-methode, waarbij elk onderdeel evenredig gekort wordt (-10,5%). De Marie Skłodowska-Curie Acties (MSCA) werden enigszins ontzien, hoewel ook dit onderdeel moet inleveren (-7,5%). Deze ‘verzachting’ wordt gecompenseerd in de European Innovation Council, waar volgens de ministers extra op beknibbeld kan worden (-12,5%).
Nog twee afwegingen
Afgezien van de korting maken de onderzoeksministers nog twee afwegingen. Allereerst is dat de verdeling over de clusters Culture, creativity & inclusive society en Civil security for society. De Commissie had deze thema’s gebundeld in één cluster, maar het Parlement splitste ze uit in twee aparte clusters. Bovendien trok het EP extra geld uit voor cultuur en de civiele veiligheid, ten koste van onderzoek naar voeding, grondstoffen en landbouw. De Raad volgt de scheiding, maar wil geen extra geld uittrekken voor de twee clusters.
Raad houdt vast aan 3,3% widening
De tweede overweging betreft het geld voor widening, waarmee de deelname van minder presterende landen wordt gestimuleerd. In eerdere onderhandelingen tussen Parlement, Raad en Commissie werd vastgelegd dat 3,3% van het budget aan widening zou worden besteed, waar het Commissievoorstel 1,8% had voorzien. Aan die 3,3% wordt wat de Raad betreft niet verder getornd. De kosten van deze verschuiving (1,5 procentpunten) worden evenredig uitgesmeerd over de andere onderdelen van het programma, boven op de algemene korting.
Raad vergeleken met Commissie en Parlement
Onderstaande tabel vergelijkt de procentuele verdeling volgens Commissie, Parlement en Raad.
* In het voorstel van de Commissie vormden clusters 2 en 3 één cluster.
Regels voor deelname derde landen
De Raad werd het ook eens over de regels voor deelname uit derde landen. Het grootste discussiepunt vormde een clausule over het uitsluiten van organisaties om economische of veiligheidsredenen. Volgens de lidstaten moet het mogelijk zijn om iedere organisatie uit te sluiten – ongeacht het land van herkomst – als de organisatie gecontroleerd wordt door een derde land. De strenge formulering gaat een stuk verder dan de Commissie of het Parlement en is bijvoorbeeld bedoeld om de Nederlandse vestiging van een Chinees staatsbedrijf als Huawei uit te kunnen sluiten.
Context
Nadat de Commissie in mei 2018 haar voorstel voor Horizon Europe had gedaan, vormde het Europees Parlement al snel een gemeenschappelijke opinie. Ook de lidstaten in de Raad namen een gedeeld standpunt in, maar lieten drie aspecten buiten beschouwing: de budgetverdeling, de regels voor deelname van derde landen en de synergieën met andere programma’s. Het tussenakkoord dat in het voorjaar van 2019 werd bereikt, bestreek dan ook niet alle onderdelen van het programma. Sindsdien vonden de lidstaten overeenstemming over de synergieën met andere programma’s. Nu ook de resterende punten zijn afgewerkt, kunnen Raad, Parlement en Commissie hun onderhandeling afronden. Met wat geluk kan Horizon Europe daarmee op 1 januari 2021 van start.
Copyright foto: European Union, 28/05/19
