Het innovatieprincipe, dat als doel heeft om EU-wetgeving innovatie-vriendelijk te maken, functioneert nog niet optimaal. Dit komt omdat het principe nog te weinig bekend is en er tot op heden geen algemeen geaccepteerde definitie bestaat. Wel kan het innovatieprincipe bijdragen aan gezondheids- en klimaatuitdagingen indien er enkele hervormingen worden doorgevoerd. Het is ook de bedoeling dat het principe een prominente rol gaat spelen in Horizon Europe.

Verbeteringen nodig om impact innovatieprincipe te vergroten

Huidige tekortkomingen 

De effectiviteit van het innovatieprincipe is tot op heden nog beperkt, zo blijkt uit een evaluatie van de implementatie van het principe door een panel van experts in opdracht van de Commissie. De wankele juridische basis van het principe, de geringe naamsbekendheid, het ontbreken van een algemeen geaccepteerde definitie en het gebrek aan de juiste vaardigheden van de mensen die het principe moeten implementeren zorgen ervoor dat er nog veel ruimte voor verbetering is in het innovatie-vriendelijk maken van EU-wetgeving. Hierdoor is het oorspronkelijke doel van het innovatieprincipe nog niet bereikt: het creëren van de best mogelijke wettelijke voorwaarden om innovatie mogelijk te maken. 

Duidelijke definitie nodig 

Ten eerste zou de impact van het innovatieprincipe verbeterd kunnen worden door het opstellen van een definitie die de bijdrage van innovatie en technologie aan het bereiken van sociale en klimaatgerelateerde doelen benadrukt. Ook is het de bedoeling dat het principe meer houvast gaat bieden aan de Commissie om experimentele regulering te ontwerpen. Verder kan het innovatieprincipe meer bekendheid en steun uit de samenleving verkrijgen als duidelijk wordt gemaakt dat het principe geen expliciet middel is om deregulering in gang te zetten, zoals weleens wordt gedacht. Deze verbeteringen moeten ertoe leiden dat het innovatieprincipe een prominente rol gaat spelen in Horizon Europe, met name met het oog op de aangekondigde focus op missies in sleuteldomeinen.

Context

Het innovatieprincipe is op initiatief van het Nederlands voorzitterschap in 2016 tot stand gekomen en is bedoeld om het innovatiepotentieel van Europa te verbeteren. Binnen de nieuwe Commissie wordt het innovatieprincipe geacht een belangrijke rol te spelen in de Better Regulation Agenda, die Frans Timmermans zal beheren.