Commissie heeft gezondheidsambities
De Europese Commissie wil veel meer doen op het gebied van gezondheid. Het nieuwe gezondheidsprogramma EU4Health moet Europa voorbereiden op grensoverschrijdende dreigingen, nationale gezondheidssystemen versterken en de beschikbaarheid van medicijnen en medische apparatuur vergroten. Het programma bouwt voort op een voorstel uit 2018 en maakt van de zogenaamde ‘health strand’ in het European Social Fund+ weer een onafhankelijk programma. Ook wordt het budget flink verhoogd van 413 miljoen euro in het eerdere voorstel tot 9,4 miljard euro, een stijging van meer dan 2000%. De veranderingen zijn opmerkelijk. Onder Jean-Claude Juncker, de voormalige voorzitter van de Commissie, boette gezondheid juist aan gewicht in en verloor het programma zijn onafhankelijkheid en 8% van zijn budget.
Nieuwe gebieden vullen oude aan
Het nieuwe programma vult bestaande instrumenten aan met nieuwe initiatieven. Zo zal EU4Health bijdragen aan nieuwe prioriteiten van de Commissie als het Beating Cancer Plan en de strategie voor geneesmiddelen. Veel lopende instrumenten worden versterkt. Zo wil de Commissie onder meer strategische reserves aanleggen, personeel omscholen en zorg over de grens mogelijk maken. Ook moet EU4Health bijdragen aan de digitalisering van de gezondheidszorg. De succesvolle European Reference Networks, die nu alleen zeldzame ziektes beslaan, worden uitgebreid naar infectieziekten. Verder zullen er nieuwe Union Reference Laboratories and Centres en Centres of excellence worden opgezet.
Budget nog niet verdeeld
Opvallend genoeg bevat het voorstel geen budgetverdeling. Het programma moet zich “dynamisch en flexibel kunnen aanpassen aan opkomende nieuwe uitdagingen”, stelt de Commissie, en het geld wordt daarom pas verdeeld over de verschillende onderdelen tijdens de implementatie van het programma. Wel is duidelijk dat ongeveer 80% van de beschikbare financiering in de eerste vier jaar wordt toegewezen, omdat het programma moet bijdragen aan het bestrijden van de coronacrisis en het voorkomen van toekomstige crises.
Context
Het nieuwe programma EU4Health is de opvolger van het derde gezondheidsprogramma en maakt deel uit van een breder pakket met maatregelen. EU4Health zou net als Horizon Europe en Erasmus+ in januari 2021 van start moeten gaan. De onderhandelingen over de volgende meerjarenbegroting slepen nu al twee jaren voort. Ook het voorstel voor het gezondheidsprogramma moet nog goedgekeurd worden door het Parlement en de lidstaten in de Raad.
