De onderhandelingen tussen het Europees Parlement en de Europese Raad over het toekomstig Meerjarig Financieel Kader 2021-2027 verlopen tot nu toe zeer moeizaam. Tijdens de alweer tiende triloog werd opnieuw geen compromis bereikt, en werd een aangepast voorstel van het Parlement afgewezen door de Raad. Het Parlement pleit voor een groter budget waarin zij onder andere meer geld voor Horizon Europe en Erasmus voorziet.

MFK-onderhandelingen (voorlopig nog steeds) muurvast

Trilogen MFK 2021-2027 verlopen moeizaam  

Ook de tiende triloog leverde voorlopig nog geen resultaat op in de onderhandelingen tussen het EP en het Duitse voorzitterschap van de Raad. Zo liet het Europees Parlement weten dat hun meest recente compromisvoorstel blindelings werd afgekeurd door de Raad. In het voorstel stelt het EP opnieuw voor om de kosten voor het Europees herstelfonds NextGenerationEU uit het MFK te halen, waardoor zo’n 13 miljard euro vrij zou komen. Waar het EP aanvankelijk dit bedrag als top-up wou voorzien voor de 15 toekomstgerichte programma’s of ‘flagships’, waaronder ook Horizon Europe en Erasmus vallen, stelt ze in haar laatste voorstel voor om hiermee een reserve aan te leggen voor onverwachte gebeurtenissen of kosten de komende jaren.

Top-up voor de flagships

De Europese regeringsleiders bereikten afgelopen juli een akkoord over de nieuwe meerjarenbegroting en het bijbehorende herstelfonds. Het Europees Parlement gaf diezelfde maand aan niet akkoord te gaan met het voorstel als dit niet gewijzigd zou worden. Volgens het EP was met name de forse bezuiniging op de ‘flagships’ onacceptabel. Het Parlement vraagt dan ook al geruime tijd om een extra budget van 39 miljard euro. Dit zou volgens haar bereikt kunnen worden door een mix van een verhoging van het MFK-budget (door naast een verhoging van zo’n 9 miljard euro ook de financieringslast voor het herstelfonds uit het MFK te halen) en een herverdeling en herbestemming van bepaalde fondsen. De Raad heeft echter tot nu toe alle voorstellen afgewezen en geeft daarbij aan het in juli bereikte akkoord onder geen beding terug open te willen breken.

Andere knelpunten

Naast de flagships vormen ook de Own Resources of Eigen Middelen voor de Europese instellingen, het Rule of Law-mechanisme en de Budgetary Authority de voornaamste knelpunten tijdens de onderhandelingen. Hoewel op sommige punten meer vooruitgang wordt geboekt dan op andere, houdt het EP vast aan één pakket; ‘Nothing is agreed until everything is agreed.’ De onderhandelingen zullen de komende weken worden voortgezet, met de eerstvolgende meeting tussen het EP en de Raad voorzien op 9 november. Ook in de onderhandelingen over het budget voor 2021 die parallel plaatsvinden, laat een definitieve doorbraak voorlopig nog op zich wachten.  
In een poging om de aandacht te vestigen op het belang van de Eigen Middelen – en hiermee meer geld voor onderzoek, klimaat en gezondheid – ging ondertussen EP-budget rapporteur Pierre Larrouturou in hongerstaking.

Context

Sinds het Raadsakkoord van 21 juli verlopen de trilogen tussen de Europese Raad, Commissie en het Parlement zeer moeizaam. Het Europees Parlement kan overigens het voorstel van de Raad enkel goed- of afkeuren, maar zelf geen wijzigingen in het voorstel aanbrengen. Hoewel de instellingen aangeven nog steeds te streven naar een budgetakkoord vóór het eind van het jaar, was een MFK-voorstel nog niet eerder zó laat. In het licht van de huidige ontwikkelingen lijkt het dan ook steeds onwaarschijnlijker dat nieuwe programma’s zoals Horizon en het toekomstige Erasmusprogramma op tijd (voor begin 2021) aangenomen zullen zijn en dat hiermee dus ook de implementatie ervan vertraging zal oplopen.