Stap 1: het budget vaststellen
Eerst moet er bepaald worden hoeveel geld er de komende zeven jaar naar het Erasmusprogramma zal gaan. Doordat er nog geen definitief akkoord is bereikt op het Europese Meerjarig Financieel Kader (MFK) voor 2021-2027 en bijbehorend herstelfonds, staat ook het budget voor het nieuwe Erasmusprogramma nog niet 100% vast. De Raad en het Parlement zijn onlangs tot een politiek akkoord gekomen over het MFK. Dit zou het budget van het toekomstige Erasmusprogramma naar 23,4 miljard euro brengen. Dit compromisvoorstel moet wel nog officieel bekrachtigd worden door zowel het Europees Parlement als de Raad, waarbij de 27 EU-lidstaten unaniem moeten instemmen. Aangezien niet alle lidstaten het eens zijn met de regels in het MFK, kan dit nog ingewikkeld worden. Naar verluidt zal de Raad tijdens haar volgende top in december over het akkoord stemmen, het EP plant dit tijdens haar volgende plenaire sessie in november te doen.
Stap 2: een nieuwe Erasmusverordening
Nadat er een akkoord bereikt is op het MFK zullen de Raad en het Parlement de nieuwe Erasmusverordening (de kaders voor het nieuwe programma) nog moeten vastleggen. Weliswaar was er bij Erasmus altijd sprake van ‘evolutie, niet revolutie’ en bestaat er weinig onenigheid over de invulling van het programma. Wel moet nog bepaald worden hoe het budget onder de verschillende onderdelen verdeeld zal worden. Gezien de onduidelijkheid over het totaalbudget, hebben de Raad en het Parlement nog geen akkoord bereikt over de interne verdeling van het Erasmusbudget. Voor nieuwe prioriteiten zoals een sterkere focus op inclusiviteit en duurzaamheid zal voldoende financiering nodig zijn. Ook is het nog maar de vraag hoeveel geld uiteindelijk beschikbaar zal zijn voor nieuwe initiatieven, zoals het Europese Universiteiten-initiatief en de Centres of Vocational Excellence die onder het volgende programma volledig uitgerold zullen worden. Het Parlement houdt eraan vast dat de bestaande acties onder Erasmus+ eerst voldoende budget moeten krijgen, en dat daarna pas gekeken kan worden naar nieuwe initiatieven. Ook wil het Parlement dat zowel het Europese Universiteiten Initiatief en de Centres of Vocational Excellence, als het nieuwe reisinitiatief DiscoverEU alle drie doorgang kunnen krijgen. De genoemde prioriteiten en initiatieven zijn ook belangrijke speerpunten van de nieuwe Europese Onderwijsruimte. Het is de vraag hoe dit allemaal bekostigd gaat worden. Verder wordt in de onderhandelingen nog besproken hoe derde landen (zoals het Verenigd Koninkrijk) kunnen gaan deelnemen aan het programma en een kritiek punt waar ook nog over gepraat wordt is de governance: het Parlement wil meer inspraak krijgen, zodat zij mee kunnen praten bij de opzet van nieuwe onderdelen van het programma.
Stap 3: opstart van het nieuwe programma
Pas na het aannemen van de verordening kan er echt een begin gemaakt worden met het nieuwe programma. Ondanks de wil om voor het einde van het jaar een budget en een verordening op tafel te hebben liggen, lijkt de start van Erasmus+ toch enige vertraging op te zullen lopen. Nadat de Erasmusverordening is aangenomen moet namelijk nog de programmagids voor het jaar 2021 gepubliceerd worden en moeten de nodige voorbereidingen genomen worden om het uitzetten van de calls voor te bereiden. Dit kan ertoe leiden dat een aantal vaste jaarlijkse calls later dan normaal wordt uitgezet. Een echte breuk tussen 2020 en 2021 wordt echter niet verwacht.
Op weg naar 2021-2027
Het Nationaal Agentschap Erasmus+ organiseert in november informatiesessies ‘Erasmus+: op weg naar 2021-2027’ voor instellingen over wat er nu al bekend is over het toekomstige Erasmusprogramma:
Dit betreft geen voorlichtingsbijeenkomsten voor de nieuwe calls, omdat nog niet alle details bekend zijn. De voorlichtingssessies voor de calls van 2021 volgen in januari en februari 2021. Tijdens deze sessies wordt wel de informatie die nu beschikbaar is gedeeld.
Context
Zolang er geen voltooid akkoord is op het MFK, kan er ook geen start gemaakt worden van de Europese programma’s voor de komende zeven jaar, waaronder het nieuwe Erasmusprogramma en Horizon Europe. Het is niet nieuw dat een MFK-akkoord op zich laat wachten: het MFK voor de periode 2014-2020 werd ook pas in november 2013 aangenomen, waarna een akkoord op Erasmus+ (2014-2020) snel volgde. Echter liepen de onderhandelingen nog nooit zó ver uit.
