Subdossier: CoVE

De Centres of Vocational Excellence (CoVE) zijn gericht op een innovatieve aanpak voor de modernisering van het beroepsonderwijs. Het zijn partnerschappen tussen beroepsonderwijsinstellingen, bedrijven en andere organisaties, met als doel om sterkere lokale en regionale verbindingen te leggen. Zo richten de partnerschappen zich op het aanleren van vaardigheden die aansluiten bij de behoeften van de regio. De partners kunnen gezamenlijke activiteiten organiseren zoals stages, het delen van materieel of het uitwisselen van medewerkers en leraren. Ook kunnen deze partnerschappen samen internationaliseringsstrategieën ontwikkelen om de mobiliteit van mbo-leerlingen, -leraren en medewerkers te bevorderen.


Ontwikkelingen laatste drie maanden

In september 2023 vond het Vocational Excellence Forum in Amsterdam plaats. Alle documentatie en de talkshow met onder andere minister Robbert Dijkgraaf, eurocommissaris Nicolas Schmit en CvB-lid van het ROC van Amsterdam Gaby Allard zijn op de website te bekijken.  

Laatst geüpdatet: 30 oktober 2023
 

Excellentie in beroepsonderwijs op regionaal niveau

De rol van het toepassen van wetenschappelijke bevindingen en technologieën in een gesloten omgeving als een universiteit neemt af. Onderzoek wijst uit dat het grootste deel van de innovaties tot stand komt door een praktische behoefte in een bepaalde omgeving. Bronnen van innovatie zijn bijvoorbeeld klantencontacten en bedrijfsnetwerken. Dit suggereert dat innovatie gestimuleerd kan worden door ecosystemen te creëren waarbij onderzoekers, ondernemers en studenten elkaar kunnen ontmoeten.  

De nieuwe Centres of Vocational Excellence (CoVE) passen in deze gedachte. Door beroepsonderwijsinstellingen, bedrijven, overheden en publieke (kennis)instellingen samen te brengen in de regio levert dit een positieve bijdrage aan de duurzame, sociale en economische ontwikkeling van de regio. Bedrijven werken samen met kennisinstellingen om innovatieve producten te ontwikkelen en beroepsonderwijsinstellingen leren hun studenten vaardigheden aan die inspelen op de behoefte van bedrijven in de regio. Via deze partnerschappen worden mogelijkheden geboden om hybride leraren (zowel actief in bedrijfsleven als voor de klas) aan te stellen, studenten stagekansen te bieden en feedback te leveren op innovaties vanuit de praktijk (procesinnovatie) waardoor opname van innovaties in de maatschappij versnelt.

Het Katapult-netwerk is een Nederlands netwerk van dit soort publieke-private partnerschappen. Op deze manier wil het Katapult-netwerk de samenhang tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt verbeteren, het leven lang leren concept stimuleren en meer innovatieve capaciteit aan bedrijven leveren. In Nederland worden Centra voor Innovatief Vakmanschap (de Nederlandse variant van de CoVE) sinds 2011 gefinancierd onder het Regionaal Investeringsfonds en momenteel vindt er een opschaling plaats via het Groeifonds.

Verschillende onderzoeken aangevraagd door de Commissie tonen de toegevoegde waarde aan van regionale kenniscentra zoals de Nederlandse CIV’s. Zo voerde de Commissie een mapping-studie uit naar de verschillende typen van deze centra die in Europa bestaan. Een ander rapport van het Joint Research Centre concludeerde dat het beroepsonderwijs een veel grotere rol zou moeten spelen binnen de slimme specialisatiestrategieën vanwege het aanleren van de juiste vaardigheden en de hogere snelheid waarmee innovaties kunnen worden verspreid.

Europese partnerschappen voor excellentie in beroepsonderwijs

In 2018 besloot de Europese Commissie een Europese variant te testen, die regionale kenniscentra voor beroepsonderwijs in verschillende Europese regio’s samenbrengt in een transnationaal partnerschap. De nieuwe Europese partnerschappen voor Centres of Vocational Excellence hebben als doel om in verschillende landen regionale centra te creëren voor excellent beroepsonderwijs in Europa, die onderling verbonden zijn voor uitwisseling van kennis, alsook studenten en staf. Daarnaast zullen de partners gezamenlijke curricula en kwalificaties ontwikkelen van hoge kwaliteit gericht op de behoeftes van de regio/sector. In de partnerschappen is het verplicht om het bedrijfsleven te betrekken bij het project. Maar ook universiteiten, hogescholen, agentschappen voor economische ontwikkeling, regionale autoriteiten, innovatieclusters, werkgelegenheidsdiensten, vaardigheden observatoria, incubators, startups, en sociale partners zijn mogelijke partners. Op deze manier kan het beroepsonderwijs op een zo effectief mogelijke manier inspelen op de vaardighedenbehoeften van een regio en maatschappelijke uitdagingen.

Europese partnerschappen krijgen vorm

De Commissie publiceerde in 2012 al een mededeling over Rethinking Education, waarin zij voorstelde om al het Vocational Excellence & Training-beleid in de EU op één lijn te plaatsen met regionale ontwikkelingsstrategieën zoals slimme specialisatie. In 2017 volgde opnieuw een Mededeling over het versterken van innovatie in Europese regio’s, waarin voor de eerste keer het beroepsonderwijs aan het functioneren van innovatiesystemen werd gekoppeld.  

In 2018 publiceerde de Commissie een Mededeling over een sterk Europa op het gebied van onderwijs, jeugd en cultuur. Éen van de gepresenteerde initiatieven waren de Vocational Education and Training Centres of Excellence. In hetzelfde jaar publiceerde de Commissie haar voorstel voor het Erasmus programma van 2021-2027, waarin zij financiering voorzag voor de Centres of Vocational Excellence (CoVEs).

In 2018 is er een pilot voor de CoVE’s opgenomen in de programmagids van Erasmus+. In 2019 werden de eerste vijf geselecteerde partnerschappen bekendgemaakt. Zeven organisaties uit Nederland waren bij de partnerschappen betrokken. Het Friesland College werd gekozen als coördinator van een partnerschap gericht op water. Ook het Da Vinci college werd geselecteerd als partner in een project over geavanceerde productieprocessen. In 2019 publiceerde de Commissie een tweede call voor pilotpartnerschappen waarin nog eens zeven netwerken werden geselecteerd. In deze ronde waren er opnieuw Nederlandse successen. Yuverta coördineert een project over stedelijke vergroening en de vakschool Hout- en Meubileringscollege doet mee aan een project voor excellent beroepsonderwijs in haar sector.  

CoVE’s vlaggenschipinitiatief in Erasmus+ 2021-2027

Vanaf 2021 zijn de Europese partnerschappen integraal onderdeel van het Erasmus+ programma. Samen met de Europese Universiteiten zijn zij de vlaggenschip programma’s van de EU, die fungeren als wegbereiders voor de hervorming van het beroeps- en hoger onderwijs. Het totaalbudget voor de partnerschappen bedraagt 400 miljoen euro, waarmee de Commissie beoogt honderd netwerken te financieren, zoals aangegeven in de Raadsaanbeveling voor de modernisering van het Europese beroepsonderwijsbeleid. De Commissie spoort projectdeelnemers aan synergieën te vinden met andere EU-programma’s, zoals de Europese Structuur-en Investeringsfondsen, Horizon Europe, InvestEU.

Ter ondersteuning van het initiatief heeft de Commissie een aantal ondersteuningsdiensten in het leven geroepen om kennisdeling, informatie over EU-instrumenten en netwerken te stimuleren. Daarnaast lanceerde zij een Community of Practice die de projectleiders van de verschillende projecten bij elkaar brengt om hands-on van elkaar te leren. Tenslotte kopieerde de Commissie de netwerkkaart ontworpen door Katapult om regionale centra voor excellent beroepsonderwijs in kaart te brengen en matches tussen hen te bevorderen.

In februari 2022 maakte de Commissie de uitslag van de eerste call in Erasmus+ 2021-27 voor de CoVE’s bekend. Er werden dertien projecten geselecteerd uit 85 aanvragen. Nederland scoorde na Spanje en Griekenland het beste van alle landen in de call. Bij zeven van de dertien projecten zijn Nederlandse partners betrokken. De Hogeschool Utrecht is coördinator van het project SEED over duurzame energie en het Friesland College is coördinator van de PoVE Water Scale-Up, een vervolg op het eerder geselecteerde project in de pilotronde. Daarnaast is het Da Vinci College partner in het project LCAMP (advanced manufacturing); Noorderpoort & Scalda zijn partners in het project T-Shore (wind op zee), Aeres is partner in het project AEDIL (zuivelsector) en hogeschool Saxion en de universiteit van Twente zijn partner in een project over gezondheidszorg. Achttien projecten die wel boven de drempelwaarde voor financiering scoorden ontvingen geen financiering. Een Europese kaart met alle projecten met Nederlandse deelname, inclusief de partners waarmee wordt samengewerkt is hier te vinden.

Overzicht projecten met Nederlandse inbreng

In onderstaande tabel vindt u een overzicht van de projecten met Nederlandse inbreng: 

Projecten met NL'e partners NL'e partners Thema Landen Calljaar
H2CoVE Hanze Hogeschool; ROC Noorderpoort;
Drenthe College; New Energy Coalition
Waterstof AT; EE; UA; NO 2023
CEDCE Alfa College; Platform Talent voor Technologie (PTvT) Datacentra n.n.b. 2023
EVECSA Aeres Groep; Agrofood groep; PTvT Klimaatslimme landbouw DK; FI; ES; PL; IT 2023
WIS4SME NHL Stenden; PTvT Samenwerking met mkb n.n.b. 2023
P4ELECS Haagse Hogeschool; HAN; ISSO; DC-Opportuniies;
Heijmans; Gelijkspanning
Elektriciteitssector BE; IT; LT; DE 2023
CARE ABOUT IT Noorderpoort (coördinator); Netwerk ZON;
Digihuis; Drenthe College; PTvT
Digitalisering zorg ES; FI; IT 2022
BUILD SKILLS ACADEMY TU Eindhoven Bouwsector BA; BG; CY; FR; DE; EL; IT; LT; NO; RS 2022
AIVET4AI Universiteit van Amsterdam; Think Tank AlterContacts AI AT; HR; DE; EL; IE; RS; Sl; ES 2022
TEACH4SD Saxion; ROC van Twente; Novel-T SDG's BE; DK; RO; ES 2022
AUTO-COVE 2.0 ROC 's Hertogenbosch; Electude International Elektrische auto's EE; FI; FR; DE; LV; LT 2022
POVE Water Scale Up Friesland College (coördinator);  Vitens; PTvT; Yuverta College;
Learning Hub Friesland; Maastricht School of Management
Watermanagement BE; CZ; EE; LV; MT; ZA 2021
SEED ROC Midden-Nederland; PTvT; Innovat.Ion; Ministerie EZK;
Brede Stroomversnelling
Duurzame energie FI; ES; DE; EL; MK 2021
T-SHORE ROC Noorderpoort; PTvT; ROC Scalda;
Technologie Centrum; World Class Maintenance
Windenergie op Zee IE; DK; NO; BE 2021
AEDIL DAIRY Aeres Groep; VHL; Friesland Campina Zuivelsector DK; DE; IE; EL; RS; FR; TR; RO; VK 2021
EUVECA Universiteit van Twente; Ziekenhuisgroep Twente; Saxion;
Ontwikkelingsmaatschappij Oost-NL
Gezondheidszorg BE; DK; DE; IE; IT; NO; SL; ES 2021
LCAMP ROC Da Vinci Geavanceerde productieprocessen BE; FR; DE; IT; MT; SL; ES; SE; TR 2021
EPLUG Yuverta (coördinator); PTvT; Koninklijke Ginkel Groep Stedelijke vergroening BE; CZ; DK; FI; RO; ES 2020
ALLVIEW Hout- en Meubileringscollege Hout- en Meubileringssector BE; FR; DE; IT; PL; SL; ES 2020
POVE Water Friesland College (coördinator);  Vitens; PTvT;
Learning Hub Friesland
Watermanagement CZ; LV; MT; VK 2019
ADVANCED MANUFACTURING 4.0 ROC Da Vinci; 10xl Geavanceerde productieprocessen DE; ES; SE 2019

 

lees meer