Het doel van de EU, vastgelegd in de Europa 2020 strategie om in 2020 minimaal 3% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) te investeren in onderzoek en ontwikkeling (O&O), is nog lang niet in zicht. Sinds 2012 stagneert deze groei al. Dit blijkt uit een publicatie van Eurostat over de vooruitgang op de Europa 2020-strategie. Wel boekt de EU vooruitgang op andere indicatoren. Zo neemt het aandeel private investeringen in O&O toe en groeit het aantal studenten dat kiest voor een technische studie.

Zal de EU de doelen van Europa 2020-strategie halen?

O&O doel nog lang niet in zicht

De EU boekt weinig vooruitgang in het halen van de doelstelling om in 2020 3% van het Bruto Binnenlands Product (BBP) te investeren in onderzoek en ontwikkeling (O&O). Dit is één van de conclusies van de publicatie “Smarter, greener, more inclusive? Indicators to support the Europe 2020 strategy” van Eurostat. In 2016 is het percentage zelfs licht gedaald: slechts 2,03% van het BBP werd in O&O geïnvesteerd, ten opzichte van 2,04% een jaar eerder.

Sinds 2012 stagneert de groei van investeringen in O&O. De kans is klein dat de EU haar doelstelling in 2020 gaat halen. Wel neemt het aantal private investeringen toe. Op mondiaal niveau is de EU goed voor 20% van de investeringen in O&O, maar in vergelijking met andere ontwikkelde economieën zoals de Verenigde Staten, Japan en Zuid-Korea loopt de EU achter. Ook Nederland ligt niet op koers. De Nederlandse doelstelling is om in 2020 minimaal 2,5% van het BBP te investeren in O&O. Dit percentage kwam in 2016 uit op 2,03%.

Meer STEM-studenten

Europa boekt wel positieve vooruitgang op een aantal andere indicatoren die Eurostat presenteert om een breder beeld te geven van de Europa 2020 strategie. Zo is het aantal afgestudeerden met een achtergrond in science, technology, engineering and mathematics (STEM-studies) gegroeid, hoewel vrouwen  ondervertegenwoordigd blijven. Tussen 2003 en 2015 nam het aandeel EU-studenten dat koos voor een dergelijke studie toe met 59%. 

Daarnaast heeft Eurostat gekeken naar het volume van de handel in high-tech-producten: dit geeft een indicatie van het vermogen van Europese ondernemingen om innovatie te commercialiseren. De totale waarde van de uitvoer van  deze producten buiten de EU steeg tussen 2008 en 2017 met 66%, met name in de farmacie- en ruimtevaartsector.

Context

Europa 2020 is de Europese langetermijnstrategie om een hoog niveau van werkgelegenheid te bereiken en economische groei en sociale samenhang te stimuleren, waarbij de impact op het klimaat beperkt is. De EU heeft daartoe op vijf verschillende terreinen doelstellingen geformuleerd. Deze terreinen zijn werkgelegenheid, onderzoek en ontwikkeling, klimaatverandering en energie, onderwijs en armoedebestrijding. De verschillende doelstellingen zijn vertaald naar algemene streefcijfers per lidstaat in de vorm van nationale doelstellingen. De resultaten sinds 2008, het referentiejaar, zijn wisselend: op het gebied van onderwijs, klimaatverandering en energie wordt grote vooruitgang geboekt, terwijl de doelstellingen voor O&O maar ook voor werkgelegenheid en armoede nog lang niet in zicht zijn.