Ministers voor onderzoek hebben een gedeeltelijke algemene oriëntatie bereikt over de verordening van Horizon Europe tijdens de Raad voor Concurrentievermogen. De Raad heeft een aantal maatregelen voor widening participation toegevoegd aan het Commissievoorstel voor Horizon Europe. Ook heeft de Raad een voortgangsrapport uitgebracht over het specifiek programma van Horizon Europe en conclusies aangenomen over de Europese Onderzoeksruimte.


Raad neemt standpunt in over verordening Horizon Europe

Gedeeltelijk akkoord over Horizon Europe

De Raad voor Concurrentievermogen heeft een gedeeltelijke algemene oriëntatie bereikt over de verordening van Horizon Europe, ofwel een akkoord over de Raadspositie inzake een groot gedeelte van de Horizon Europe-verordening. In de positie worden een aantal maatregelen voor widening participation toegevoegd aan het Commissievoorstel voor Horizon Europe. De Raad wil dat het mogelijk wordt voor deelnemers uit widening-landen om zich aan te sluiten bij al geselecteerde onderzoekssamenwerkingen. Ook moet het horizontale gedeelte ‘Widening participation and strengthening the European Research Area' ondersteuning bieden gericht op het verbeteren van projectvoorstellen van slechter presterende lidstaten en het versterken van national contact points voor het opbouwen van een internationaal netwerk.  

Openstaande zaken ter onderhandeling

Deze oriëntatie bevat echter nog geen overeenkomsten over budget-gerelateerde zaken, omdat de onderhandelingen over het budget onderdeel zijn van de onderhandelingen over het gehele meerjarig financieel kader. Daarnaast is er nog geen akkoord over de bepalingen rondom de associatie van derde landen aan Horizon Europe, hier wordt voor alle EU-programma’s op een later moment over onderhandelt. Ook over de activiteiten van het Europees Defensiefonds en de bepalingen rondom het European Institute of Innovation and Technology (EIT) is nog geen akkoord bereikt.

Voortgangsrapport specifiek programma

Over het specifiek programma, dat voorziet in de implementatie voor Horizon Europe, heeft de Raad nog geen akkoord kunnen bereiken. De Raad heeft daarom een voortgangsrapport gepubliceerd over discussies over het specifiek programma. Zo vond er op 15 oktober een lunch over missies en partnerschappen plaats tussen de ministers voor Onderzoek en Carlos Moedas, Europees Commissaris voor Onderzoek en Innovatie, waar de Commissie een voorstel aan de lidstaten deed voor de domeinen voor missies en partnerschappen. Deze zullen worden toegevoegd aan de annex van het specifiek programma, maar er is meer duidelijkheid nodig over de voorgestelde missies en het bestuur hiervan. Ook zijn er nog vragen vanuit de lidstaten over het functioneren van de European Innovation Council (EIC) en de financieringswijzen.

Europese Onderzoeksruimte

Verder heeft de Raad voor Concurrentievermogen conclusies aangenomen over de Europese Onderzoeksruimte (ERA). Zo roept zij op tot het aanpassen van de ERA-adviesstructuur om de coördinatie en het monitoren van de ERA te verbeteren. Dit kan onder andere door regelmatige uitwisselingen te creëren tussen beleid van de ERA en de Europese hoger onderwijsruimte (EHEA). Ook nodigt de Raad de Commissie uit om een nieuwe Mededeling over de ERA te presenteren in 2020, met daarin aangepaste beleidsprioriteiten voor de ERA voor de periode na 2020.

Reactie LERU

De League of European Research Universities (LERU) geeft in een statement aan blij te zijn de vooruitgang die recentelijk geboekt is in de Raad en het Parlement rondom Horizon Europe, maar geeft de EU-instellingen ook een to-do-list mee voor wat er nog moet gebeuren om tot een akkoord te komen. Zo hoopt LERU dat het Parlement en de Raad voor de Parlementsverkiezingen van mei 2019 een akkoord bereiken over Horizon Europe, om te voorkomen dat er een financieringstekort ontstaat tussen Horizon 2020 en Horizon Europe. Ook herhaalt LERU eerdere oproepen voor een verdubbeling van zowel het budget voor Horizon Europe als Erasmus+. Bovendien ziet LERU het belang van het invoeren van maatregels voor widening, maar vindt zij het belangrijk dat aan het karakter van het kaderprogramma niets wordt veranderd. LERU benadrukt dat Horizon Europe alleen toegevoegde waarde kan hebben als het de beste projecten financiert.

Context

Nu de Raad een akkoord heeft bereikt kan de triloog tussen de Raad, het Parlement en de Commissie over de verordening voor Horizon Europe naar verwachting in december van start gaan De ITRE-commissie van het Europees Parlement heeft eerder al ingestemd met de rapporten van Nica en Ehler over de verordening en het specifiek programma. Naar verwachting zal het Parlement tijdens de plenaire vergadering begin december het mandaat geven voor de triloog met de Raad en de Europese Commissie. Over het specifiek programma moet de Raad nog een akkoord bereiken, voordat de triloog hierover ook van start kan gaan.