De Raad heeft zijn goedkeuring gegeven voor de definitieve versie van de Digital Services Act (DSA). Met de DSA wil de Commissie een veiligere digitale omgeving creëren, door consumenten te beschermen tegen de verspreiding van illegale content. De wet treedt 1 januari 2024 in werking.


De Digital Services Act is een feit

DSA moet digitale platformen veiliger maken

De Raad heeft de Digital Services Act (DSA) goedgekeurd. Daarmee is de veelbesproken wet een feit. De DSA moet illegale inhoud online tegengaan en de vrijheid van meningsuiting online beschermen. In de definitieve versie van de DSA zijn duidelijke verantwoordelijkheden vastgelegd voor zogenaamde tussenhandelsdiensten. Dat zijn partijen die tussen de auteurs van content en de gebruiker zitten, zoals social media platforms en zoekmachines. De DSA sluit tussenhandelsdiensten uit van aansprakelijkheid voor illegale inhoud, onder voorwaarde dat zij geen kennis hebben van die inhoud. Aan de tussenhandelsdiensten worden wél verschillende regels opgelegd om illegale inhoud tegen te gaan. Zowel in de onderwijs- als de onderzoekssector wordt gebruik gemaakt van diensten die in principe te kwalificeren zijn als tussenhandelsdiensten. Denk aan repositories of leerlingen/studentenportals. Het is echter nog niet zeker of die interpretatie ook zodanig wordt toegepast op het kennisveld. Onlangs publiceerde de Commissie een onafhankelijk rapport dat daarom ervoor pleitte de kennissector van de DSA uit te sluiten.

Verantwoordelijkheden voor tussendiensten

Indien tussendiensten van kennisinstellingen inderdaad onder de DSA vallen, dan zullen de verplichtingen tot grote administratieve lasten leiden. Zo moeten tussendiensten:

  • transparanter worden over het verspreiden van illegale inhoud op hun online omgeving;
  • er moet een vast contactpunt voor autoriteiten worden aangesteld in de EU;
  • jaarlijks rapporteren over de door hen verrichte moderatie.

Daarnaast wil de Commissie met de DSA onder andere dat minderjarigen beter beschermd worden tegen gepersonaliseerde reclames. De DSA verbiedt daarom platforms om de persoonsgegevens van minderjarigen te gebruiken zoals vastgelegd in het Europees recht.

Context

Er waren al eerder zorgen bij de kennissector over de negatieve gevolgen die de DSA kan hebben voor onderzoek- en onderwijsinstellingen. Koepelorganisaties CESAER, COAR en LIBER waarschuwden in een gezamenlijk statement begin januari 2022 al dat kennisinstellingen negatieve gevolgen kunnen ondervinden van de DSA. In het ergste geval moeten ze cruciale software zoals repositories (digitale opslagruimtes voor publicaties) offline halen. Ook kan de DSA ervoor zorgen dat onderzoeks- en onderwijsorganisaties Europa juist gaan mijden. Nu de DSA is goedgekeurd door de Raad, moet het wetsvoorstel ondertekend worden door de Presidenten van het Parlement en de Raad. Vervolgens wordt de wettekst gepubliceerd en wordt de wet op 1 januari 2024 van kracht.

 

Mede geschreven door Bram Veerman.