Risico’s rond veiligheid en uitlekken van technologie
Vier technologiegebieden zijn kritiek voor de toekomst: halfgeleiders, AI, kwantum- en biotechnologie. Als kennis over deze technologieën in verkeerde handen komt, zijn de mogelijke gevolgen voor de veiligheid van Europa bijzonder groot. Daarvoor waarschuwt de Commissie in een Aanbeveling aan de lidstaten. De vier gebieden zijn geselecteerd aan de hand van drie criteria: 1) de ontsluitende en transformatieve aard van de technologie, 2) het risico van de combinatie van civiele en militaire toepassingen, en 3) het risico van misbruik van de technologie in het kader van schendingen van de mensenrechten.
Inschatting gevaren binnen drie maanden af
De komende maanden wil de Commissie samen met nationale overheden in kaart brengen welke risico’s er bestaan. Dan gaat het bijvoorbeeld om wie Europese kennis zou willen stelen, hoe de mondiale waardeketen eruit ziet, en op welke deelgebieden Europa (nog) voorop loopt. Voor ieder gebied is er een forum met deskundige ambtenaren uit de lidstaten. Ook de private sector mag meepraten. Eind dit jaar wordt de risicoanalyse al afgerond, waarbij vertrouwelijke delen zullen worden afgeschermd. Daarna volgen mogelijk stappen om de risico’s af te schermen dan wel Europese kennis te bevorderen.
Context
De lijst met kritieke technologieën is een uitwerking van de Europese economische veiligheidsstrategie van juni 2023. Die strategie stelde vier grondige risicoanalyses voor, waarvan de risico's in verband met de veiligheid van technologie en technologielekkage er één zijn. Naast bovengenoemde technologieën heeft de Commissie nog eens zes gebieden aangewezen als potentieel risico, waaronder robotica, energie en sensoren. Door de Russische inval in Oekraïne en technologische ontwikkeling van China is economische veiligheid hoog in het Europese vaandel komen te staan. Zo stelde de Commissie een herziening van de meerjarenbegroting voor die meer geld uittrekt voor technologische innovatie. De European Association of Research and Technology Organisations (EARTO) uitte recent haar ongenoegen over het plan om een deel van dit geld uit pijler II van Horizon te halen.
