Interregionale verbindingen moeten innovatie bevorderen
Om meer te kunnen profiteren van innovatie moeten bedrijven, diensten en onderzoekscentra beter en regio-overstijgend met elkaar verbonden worden. Dit blijkt uit het zevende Cohesierapport van de Europese Commissie, dat gepubliceerd werd in de Europese Week van regio’s en steden. Innovatie in de EU beperkt zich momenteel tot een gelimiteerd aantal regio’s in Noordwest-Europa. In deze regio's zorgen goede interregionale verbindingen, hooggeschoolde arbeidskrachten en een aantrekkelijke bedrijfsomgeving ervoor dat omliggende regio’s ook van deze innovatie profiteren. In landen in Zuidoost-Europa is dit veel minder het geval doordat de algehele innovatieprestaties van de meest innovatieve regio’s hier lager zijn. Het rapport roept daarom op tot meer verbindingen tussen regio’s in heel Europa en benadrukt het belang van investeren in vaardigheden voor economische groei en ter bestrijding van een vaardighedentekort, jeugdwerkloosheid en sociale uitsluiting.
Territoriale samenwerking kan volgens de Commissie landen en regio's ook helpen om oplossingen te identificeren voor gemeenschappelijke problemen in Europa. Dankzij samenwerkingsprogramma’s is er al meer know-how tussen regio’s overgedragen en zijn locale economieën diverser geworden. Nieuwe mondiale uitdagingen op het gebied van onderwijs, onderzoek, milieu, energie, gezondheid en veiligheid kunnen hierdoor beter worden aangepakt. Zo stelt het rapport dat het cohesiebeleid meer moet investeren in duurzame en koolstofarme energie in de transportsector om de klimaatdoelen voor 2030 te kunnen halen. Onderzoek, innovatie en koolstofarme economie zijn ook investeringsprioriteiten voor Nederland.
Cohesiebeleid is effectief, maar moet eenvoudiger
Het cohesiebeleid behaalt veel van haar doelstellingen: zo zijn de gemiddelde BNP’s van EU-lidstaten dichter bij elkaar komen te liggen. Echter, hoewel de meer en minder ontwikkelde regio’s vooruitgang boeken, blijven transitieregio’s vaak achter in hun ontwikkeling, omdat hun regionale innovatiesystemen nog niet sterk genoeg ontwikkeld zijn.
Bovendien komt in het rapport naar voren dat implementatie van het beleid te traag gaat. Zo was in juli 2017 pas 39% van de financiering voor de 2014-2020 programma’s vrijgegeven. Daarom moet er meer aandacht worden besteed aan vereenvoudiging van het beleid en aan capaciteitskwesties, blijkt uit het rapport.
De #CohesionAlliance wil een sterker cohesiebeleid na 2020
Vlak na de publicatie van het zevende Cohesierapport werd tijdens de opening van de Europese Week van regio’s en steden de #CohesionAlliance gelanceerd. Deze alliantie kijkt uit naar het Commissievoorstel voor het meerjarig financieel kader en is van mening dat het cohesiebeleid hierin sterker en effectiever moet. In haar verklaring laat de alliantie weten dat het cohesiebeleid een lange termijn investeringsbeleid moet zijn voor alle Europese regio’s. Bovendien komt in de verklaring naar voren dat het cohesiebeleid beter gecommuniceerd moet worden naar EU-burgers en beter moet worden gecoördineerd met ander EU-beleid. Daarnaast moet het cohesiebeleid gesimplificeerd worden, aldus de #CohesionAlliance. De verklaring is onder andere ondertekend door het Comité van de Regio’s, Eurocities en de Assembly of European Regions (AER).
Tijdlijn en context
In het Reflectiepaper over de Toekomst van EU-financiën kwam naar voren dat er minder budget beschikbaar zal zijn en dat cohesiebeleid zich daarom moet gaan toespitsen op gebieden met de meeste EU toegevoegde waarde. In het zevende Cohesierapport staat dat cohesiebeleid post-2020 zich moet focussen op terreinen als onderzoek, innovatie, vaardigheden, energie, klimaatverandering en sociale inclusie.
Begin 2018 zal er een publieke consultatie gehouden worden over de toekomst van het cohesiebeleid. In mei 2018 zal het Commissievoorstel voor het Meerjarig Financieel Kader worden gepresenteerd, gevolgd door de voorstellen voor het cohesiebeleid post-2020.
