De Nederlandse universiteiten en hogescholen tonen in de belangrijkste universiteitsrankings na een aantal moeizame jaren herstel. Dat is wat duidelijk wordt nu vrijwel alle rankings voor 2021 zijn gepubliceerd. In iedere ranking zijn er Nederlandse universiteiten te vinden in de top-100 en scoren sommige onderwijsinstellingen zelfs topnoteringen in specifieke onderzoeksgebieden.


Overzicht Rankings: Nederlandse hoger onderwijsinstellingen tonen herstel

U-Multirank 2021: samenwerking loont

U-Multirank presenteert haar resultaten voor 2021. Hieruit blijkt dat hoger onderwijsinstellingen die samenwerken met andere (publieke) instellingen over het algemeen beter in de rankings presteren. Door het feit dat de Europese universiteiten over het algemeen meer samenwerken is het daarom ook niet gek dat in de U-Multirank de Europese universiteiten de kroon spannen. U-Multirank benadrukt echter dat er geen éénduidige ranking bestaat omdat iedere onderwijsinstelling andere prioriteiten stelt. Bij U-Multirank kunnen gebruikers daarom zelf een ranglijst samenstellen op basis van eigen gekozen thema’s. Nederlandse universiteiten en hogescholen scoren net als vorig jaar goed op het gebied van internationale oriëntatie, lesgeven en regionale verbondenheid. In die laatste categorie weten overigens maar liefst zeven Nederlandse hogescholen een mondiale top-25 klassering te behalen. Net als vorig jaar zijn er ook dit jaar negen Nederlandse universiteiten in de top 100 te vinden. De Technische Universiteit Eindhoven kreeg het hoogste aantal ‘A’ (zeer goed) op instellingsniveau voor Nederland in 2021.

THE World University Ranking: Nederlands behoudt 7 universiteiten in de top 100   

Net als vorig jaar zijn er zeven Nederlandse Universiteiten in de top 100 van de prestigieuze Times Higher Education (THE) World University ranking te vinden. Over de gehele breedte valt op dat zeven van de twaalf Nederlandse universiteiten een verbetering tonen ten opzichte van vorig jaar. Voorgaande jaren was de trend voor veel Nederlandse universiteiten vooral dalend, wat te maken had met de opkomst van Aziatische universiteiten. Dat deze opkomst overigens gestaag doorzet, blijkt uit het feit dat bijvoorbeeld China haar hoogste notering ooit neerzet; namelijk een vijfde plaats die het voorlopig nog deelt met Nederland, wat voor beiden resulteert in 10 universiteiten in de top 200. Wat Nederland betreft springt voornamelijk de Wageningse Universiteit in het oog, die als Nederlandse koploper de grootste winst boekt en van plek 62 naar plek 53 stijgt.

2021 Shanghai Ranking: lichte verbetering Nederlandse universiteiten

Nederland verliest door het zakken van de Erasmus Universiteit Rotterdam in de Shanghai Academic Ranking of World Universities (ARWU) één top 100 notering. De universiteiten van Utrecht (50) en Groningen (64) stijgen beiden een paar plekken terwijl Leiden (83) drie plekken verliest. Nederland behoudt net als vorig jaar negen universiteiten in de top 200. Ook zijn er enkele  topprestaties te bemerken. Zo maakt Wageningen University haar status als landbouwuniversiteit meer dan waar, met topnoteringen in de onderzoeksgebieden Agriculture Sciences (1), Geography (2), Food Science & Technology (3) en Ecologie (4). Maar ook Universiteit Utrecht, de Universiteit van Amsterdam, Universiteit Delft en de Erasmus Universiteit scoren op verschillende onderzoeksvelden top tien noteringen. Over het algemeen behoren Nederlandse universiteiten volgens de ARWU wat betreft de studie bestuurskunde bij de absolute top van de wereld. Maar liefst vijf Nederlandse academische bestuursopleidingen behalen de top 25 van de wereld.

QS ranking: veel grote stijgers in Nederland

In de QS World University Rankings 2022 (QS) verandert er op het eerste oog niet veel voor de Nederlandse universiteiten. Nederland behoudt het aantal van twee en negen universiteiten in respectievelijk de top 100 en top 200. Neemt men echter een diepere duik in de 2022-versie van de populaire ranking, dan valt op dat zeven van de twaalf meegenomen universiteiten verbeteren ten opzichte van vorig jaar. De Vrije Universiteit van Amsterdam klimt maar liefst 27 plekken en klopt nu op de deur van de top 200 (plek 209). Maar ook de universiteiten van Utrecht (plek 110), Leiden (112), Rotterdam (179), Maastricht (223) en Tilburg (356) stijgen meer dan tien plekken. Met communicatie- en mediastudies van de UvA en landbouwstudies in Wageningen levert Nederland bovendien twee wereldwijde nummer één opleidingen, aldus de QS.

Context

Er klinkt de laatste jaren steeds meer kritiek op het ranken van universiteiten. Veelgehoorde kritiek is dat vaak alleen het eindresultaat het meest in het oog springt en aandacht krijgt, terwijl er een ingewikkelde combinatie van onderliggende indicatoren de posities bepalen. De U-Multirank is een initiatief van de Europese Commissie en positioneert zich als een alternatieve benadering voor traditionele rankings als de THE, ARWU en de QS die alleen universiteiten beoordelen. U-Multirank beoordeelt op basis van vier verschillende datasets bijna 2.000 hoger onderwijsinstellingen, zowel universiteiten als hoge scholen, aan de hand van een brede set van indicatoren. De THE rangschikt 1500 universiteiten in bijna 100 landen en baseert de scores op dertien indicatoren op het gebied van les geven, onderzoek, kennistransfer en internationalisering. De ARWU of Shanghai Ranking kijkt naar universiteiten die belangrijke publicaties hebben, (nobel)prijswinnaars of veel geciteerde onderzoekers en baseert daar ook de scores op. Ze rangschikken meer dan 1800 universiteiten en publiceren de top 1000 ieder jaar. De QS World University ranking van het Britse bedrijf Quacquarelli Symonds (QS) neemt zes indicatoren mee: wetenschappelijke reputatie, reputatie bij werkgevers en alumni, personeel/studenten ratio, het aantal citaten per wetenschappelijk medewerker en het aantal internationale studenten en medewerkers.