Onderzoek naar de doeltreffendheid van industriebeleid-instrumenten is hard nodig. Dit stelt de OESO in een nieuw evaluatierapport. Hierin geeft de organisatie aan dat de vele toegepaste industriemaatregelen over het algemeen als effectief worden bestempeld, al zijn de ondersteunende gegevens van onvoldoende kwaliteit. Aan de hand van empirisch onderzoek brengt de OESO deze informatieve hiaten aan het daglicht.


OESO: ‘Instrumenten voor industriebeleid effectief, maar nader onderzoek hard nodig’

Industriebeleid is doeltreffend

De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) publiceert een evaluatierapport over de effectiviteit van industriebeleid-instrumenten binnen de OESO-landen. De OESO geeft te kennen dat de reeds ontworpen economische instrumenten voor bedrijven en bijpassende kadervoorwaarden die het ondernemingsklimaat vormgeven zeer effectief zijn. Onder andere belastingkredieten en subsidies voor onderzoek en ontwikkeling zijn een goede stimulans voor onderzoek, aldus de OESO. Ook zijn de beleidsmaatregelen inzake vaardigheden en kennisoverdracht belangrijke aanvullende instrumenten.

Toch veel hiaten in onderzoek

Tegelijkertijd benadrukt de OESO dat de gegevens over de steeds vaker toegepaste instrumenten die onderdeel uitmaken van industriebeleid zeer beperkt zijn en geen uitsluitsel geven. Zo valt het de organisatie op dat het effect van deze instrumenten en stimulansen op andere doelstellingen van het industriebeleid grotendeels onderbelicht blijft, zoals milieu- en sociale prestaties, inclusiviteit, veerkracht of strategische autonomie. Daarnaast meent OESO dat er te weinig gegevens beschikbaar zijn over de doeltreffendheid van subsidies. De gegevens die beschikbaar zijn lijken aan te tonen dat de doeltreffendheid groter is voor jonge en kleine ondernemingen dan voor grote bedrijven en multinationals.

Randvoorwaarden

De OESO gaat tevens in op de randvoorwaarden binnen de industriële sector. De randvoorwaarden die het ondernemingsklimaat bepalen, met name het concurrentie- en handelsbeleid, zijn van essentieel belang om bedrijven te laten groeien. Zij vormen een belangrijk kanaal voor structurele verandering, aldus de OESO. Uit de onderzochte literatuur blijkt dat met name het mededingingsbeleid een adequate herverdeling van financiële middelen bevordert. Tevens stimuleert dit beleid indirect ondernemingen om te innoveren en nieuwe technologieën in te voeren. Alhoewel het industriebeleid er vaak op gericht is binnenlandse ondernemingen te beschermen tegen bestaande en potentiële concurrenten, roept dit bewijsmateriaal ernstige twijfels op over de doeltreffendheid van dergelijke ‘national champions initiatives’.

Context

De OESO is een transnationaal samenwerkingsverband van 38 landen, voornamelijk uit geïndustrialiseerde landen, die tezamen het sociaaleconomisch beleid van staten en interstatelijke organisaties coördineert en bespreekt. Op deze wijze trachten de landen die deelnemen aan de OESO diverse maatschappelijke problemen het hoofd te bieden. Vorig jaar heeft de Commissie het Europese industriebeleid geactualiseerd. Binnen deze nieuwe strategie staan onderzoek, innovatie en vaardigheden centraal en tracht het de samenwerking tussen het kennisveld en de industrie te versterken door industriële allianties en ecosystemen te ondersteunen.