Europese koepel The Guild, het Duitse U15 en het Franse Udice hebben principes opgesteld voor internationale onderzoekssamenwerking. Volgens de koepels is samenwerking over de grens essentieel voor het vinden van oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Juist de Russische inval in Oekraïne stemt tot nadenken over wetenschapsdiplomatie.


Universiteitenkoepels benadrukken belang van internationale samenwerking onderzoek

Internationale samenwerking voor mondiale problemen

Drie universiteitenkoepels onderstrepen in een gezamenlijke verklaring het belang van internationale onderzoekssamenwerking. Europese koepel the Guild, het Franse Udice en het Duitse U15 kondigen aan hun internationale inzet te willen versterken en tegelijkertijd ernaar te streven de uitdagingen die hierbij komen kijken te verminderen. De drie benadrukken dat Europese programma's bijdragen aan de reputatie van Europa als open en aantrekkelijke bestemming voor de rest van de onderzoekswereld. Daarom moet Horizon Europe openstaan voor onderzoekers uit derde landen in bijvoorbeeld Afrika. Bovendien is goede samenwerking tussen universiteiten cruciaal voor een  duurzame ontwikkeling, benadrukken de koepels. Zo dragen universiteiten in grote mate bij aan het opleiden van de volgende generatie werknemers, onderzoekers en innovatoren en het vinden van innovatieve oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken.

Samenwerking in tijden van crisis

De Russische inval in Oekraïne beïnvloedt in sterke mate de prioriteiten op het gebied van internationale samenwerking. De universiteitskoepels constateren dat hierdoor de behoefte aan transnationale partnerschappen om mondiale economische, maatschappelijke en technologische uitdagingen aan te pakken sterk is toegenomen. In dat licht herhalen de organisaties ook op hun oproep aan de EU om Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk deel te laten nemen aan Horizon Europe en de politieke onenigheden opzij te zetten. Boven kunnen Europese universiteiten door middel van wetenschapsdiplomatie bijdragen aan positieve ontwikkelingen in landen die gebukt gaan onder autoritaire regimes.

Context

In 2021 presenteerde de Commissie de Global Approach to Research Innovation, waarin zij benadrukte dat Europa in de toekomst het voortouw moet nemen als het gaat om openheid in internationale samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie. Daarbij benadrukte zij in 2022 wel dat hogeronderwijsinstellingen en onderzoeksorganisaties hierbij doordacht en preventief te werk moeten gaan. In dat kader presenteerde Commissie dan ook richtlijnen tegen buitenlandse inmenging. De aanval vanuit Rusland resulteerde in een solidariteitsverklaring van verschillende universiteitenkoepels, evenals verdeeldheid over de internationale samenwerking met Rusland in de toekomst.

Mede geschreven door Liza Bex