Kennis en vaardigheden zijn het gereedschap om oplossingen te vinden voor de complexe duurzaamheidsproblemen waar regio’s mee te maken krijgen. Vanuit dit principe werkt de INVEST-alliantie toe naar een moderne Europese Universiteit, waar de nieuwe generatie Europeanen opgeleid wordt en onderzoek doet. INVEST brengt verschillende disciplines samen om excellent onderwijs, training en onderzoek aan te bieden. Jannie van der Luit, coördinator vanuit Hogeschool Van Hall Larenstein, vertelt over de innovatieve aanpak: “Uiteindelijk ga je mede de Europese Onderwijsruimte vormgeven”.


Uitgelicht: INVEST Alliance – Hogeschool Van Hall Larenstein

INVESTeren in oplossingen

De alliantie INnoVations of REgional Sustainability: European UniversiTy (INVEST) creëert een moderne Europese Universiteit waar een nieuwe generatie Europeanen op zoek gaat naar oplossingen voor de complexe duurzaamheidsuitdagingen van nu. Hogeschool Van Hall Larenstein werkt binnen de alliantie samen met vier andere hogescholen en universiteiten in Slowakije, Bulgarije, Griekenland en Finland. Binnen INVEST gaat het aanbieden van onderwijs, training en onderzoek niet alleen om het vergaren van kennis, maar ook om het gebruiken van die kennis om regionale uitdagingen op te lossen. De drie kernthema’s zijn water, energie, voedsel en milieu; kwaliteit van leven; en ondernemerschap. Deze worden interdisciplinair benaderd. Zo wil de alliantie een Europese Universiteit vormgeven waar professionals en wetenschappers opgeleid worden die het proces van duurzaamheid in Europese regio’s kunnen introduceren en blijven ondersteunen.

Verknoopt met de regio

De alliantie staat voor de sociaaleconomische ontwikkeling van de regio, niet alleen in theorie maar ook in de praktijk. “Wij zijn als instellingen verknoopt met de regio, en weten wat daar speelt”, aldus Jannie van der Luit, projectcoördinator vanuit Hogeschool Van Hall Larenstein. De thema’s waar de instellingen mee werken, met name rondom duurzaamheid, komen in toenemende mate onder de aandacht. De transitie naar een circulaire economie en een steeds lokalere kringloop is niet los te zien van de sociaaleconomische ontwikkeling van de regio. In Living Labs, een methodiek waar Van Hall Larenstein al een aantal jaar mee werkt, komen studenten, partners uit de beroepspraktijk en regionale stakeholders zoals het gemeentelijk bestuur bijeen om met toegepast onderzoek de vraagstukken aan te pakken.

Een leven lang leren en EDUC8EU

De gezamenlijke opleidingen van INVEST worden eveneens integraal ontwikkeld. Studenten, staf en partners uit de regio’s zitten met elkaar aan tafel om mee te denken over de inhoud. Multidisciplinariteit van de modules staat voorop: de technische, juridische, sociale, innovatieve en ondernemende kant van een thema komen allemaal aan bod. Uiteindelijk gaat INVEST tien bachelors, vier masters en twee PhD-programma’s aanbieden, waarbij de mobiliteit van studenten en staf is ingebed in de curricula. Bij de curriculumontwikkeling wordt lifelong learning vanaf het begin in overweging genomen, door te kijken welke onderdelen geschikt zijn voor microcredentials, blended learning, en wie hierbij kunnen instromen. Professionals opgeleid in het beroepsonderwijs kunnen dan microcredentials verzamelen binnen INVEST. Zo wordt er één lijn getrokken van het beroepsonderwijs tot het wetenschappelijk onderwijs en de beroepspraktijk. Om dit mogelijk te maken werkt de alliantie toe naar een gemeenschappelijk Europees accreditatiesysteem en kwaliteitszorgsysteem dat alle sterke punten van de individuele partners bundelt. Via INVEST’s innovatieve EDUC8EU IT- systeem kunnen alle activiteiten van studenten gepland, en automatisch erkend worden.

Complementariteit is de sleutel

Alle INVEST-partners staan op gelijke voet, maar ieder brengt wel de eigen expertise mee, vertelt Van der Luit. Zo heeft Van Hall Larenstein een grote rol in de educatieve vernieuwing. De gespecialiseerde en groene hogeschool heeft al veel ervaring in het werken met de beroepspraktijk en competentiegericht, challenge based onderwijs. Opleidingen zoals Milieukunde werken van nature integraal, omdat er anders maar lastig oplossingen gevonden kunnen worden voor de problematiek. Een andere partner heeft weer meer ervaring met ICT, en komt sneller met oplossingen om blended learning aan te bieden. De instellingen vullen elkaar aan op inhoud en aanpak. De visie en doelen zijn volledig gemeenschappelijk. Een voorwaarde om de intensieve, langetermijnsamenwerking te doen slagen is dan ook om met de eigen toekomstvisie in ogenschouw, vertrouwde partners te vinden die dit complementeren.

De weg naar een Europees model

De bedoeling is dat INVEST daadwerkelijke joint degrees gaat aanbieden. Er staan echter nog wat beren op de weg, die inspanning van de lidstaten vragen m.b.t. het aanpassen van de wet- en regelgeving. Het probleem van Europese samenwerking is nu nog dat de nationale accreditatiesystemen erg verschillen, ondanks dat ze allemaal in lijn liggen met het Europees kwalificatiekader (EQF). Huidige vormen van gemeenschappelijke diploma’s, zoals de Erasmus Mundus Joint Masters, krijgen vaak maar in één land accreditatie, waarna een compensatieregeling wordt getroffen voor de andere instellingen. Om de droom van een moderne Europese Universiteit echt waar te maken, is er behoefte aan een Europees accreditatiesysteem dat alle ministeries erkennen én een Europees bekostigingssysteem voor zowel de uitvoering als voor studentenbeurzen.

INVEST over tien jaar

De ambities zijn hoog. Over tien jaar biedt INVEST niet alleen nieuwe, integrale, gezamenlijke opleidingen aan, maar heeft de alliantie ook het onderwijssysteem getransformeerd. INVEST fungeert als innovatiehub, waaruit onderwijsvernieuwing doorklinkt binnen de hogescholen en universiteiten in de alliantie en het onderwijssysteem waar zij deel van uitmaken. Op die manier gaat de alliantie mede bijdragen aan het vormgeven van de Europese Onderwijsruimte. De vernieuwingen die de samenwerking met zich meebrengt, zijn ook interessant voor andere opleidingen binnen de instellingen. Via INVEST4Excellence wil de alliantie hun innovaties vertalen naar een Europees innovatie-ecosysteem; voor het hoger onderwijs, het bedrijfsleven en de maatschappij.

Context

In de rubriek ‘Uitgelicht’ neemt Neth-ER u mee voor een blik achter de schermen bij een bijzonder Europees project van één van onze leden of hun achterban. De INVEST-alliantie maakt onderdeel uit van de tweede pilotronde van het Europese Universiteiten-initiatief, waarin netwerken van hoger onderwijsinstellingen intensieve samenwerking met elkaar aangaan. Het initiatief is als programmaonderdeel opgenomen binnen het nieuwe Erasmus+. In totaal zijn er momenteel 41 pilotallianties, waarbij 13 Nederlandse hogescholen en universiteiten zijn aangesloten. Een aankomende Europese strategie voor de hervorming van het hoger onderwijs zal lessen trekken uit de ervaringen van de allianties.