Investeren in O&I
De Europese regeringsleiders en staatshoofden hebben toegezegd meer te investeren in onderzoek en innovatie (O&I). Dit blijkt uit de zogeheten Verklaring van Versailles, die door de EU-leiders is aangenomen tijdens een informele vergadering van de Europese Raad. Daarbij willen ze ook industriële initiatieven van de grond brengen zoals de Important Projects of European Interest (IPCEI's) en meer industriële allianties creëren. Verdere details over de manier waarop zij O&I willen versterken en hoe dit gefinancierd dient te worden zijn nog niet gegeven.
Onafhankelijk Europa
De EU-leiders pleiten in de Verklaring voor een minder afhankelijke positie van Europa ten opzichte van Rusland en andere landen buiten Europa. Zo stelt de Verklaring dat op gezondheidsterrein geïnvesteerd moet worden in onderzoek & ontwikkeling en de productie van essentiële producten en medicijnen. Ook de huidige energieafhankelijkheid moet gereduceerd worden door verdere ontwikkeling van een Europese waterstofmarkt en biogas.
Meer defensievermogen
Daarnaast spreken de regeringsleiders hun ambitie uit om het Europees defensievermogen te verbeteren door een significante verhoging van de uitgaven. Het bevorderen van de Europese onderzoeks- en innovatiecapaciteit is een belangrijk actiepunt in dit kader. Daarbij gaat het onder andere om het bevorderen van de connectiviteit vanuit de ruimte en het verbeteren van cyberveiligheid. De punten komen overeen met de eerder gepresenteerde plannen van de Commissie op het gebied van defensie en ruimtevaart. Daarin stond al dat de Commissie in 2023 voorstellen doet over nieuwe mogelijkheden voor dual-use-technologieën in programma's als Horizon Europe. Voorlopig is dat namelijk nog niet mogelijk.
Context
Naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne zijn alle leiders van de lidstaten in Versailles bijeengekomen om de Europese verantwoordelijkheid ten opzichte van haar eigen burgers en Oekraïne uiteen te zetten. De aangenomen Verklaring gaat niet alleen over de toekomstige relatie met Oekraïne, maar tevens over hoe de EU haar haar strategische autonomie kan versterken en haar afhankelijkheid van de rest van de wereld kan verminderen. Wat strategische autonomie betreft boekte de Commissie deze week overigens een eerste succes: een aantal weken na de aankondiging van de Chips Act kondigt chipfabrikant Intel een investering van 80 miljard euro in aan in Europa. De regeringsleiders zullen tijdens de komende bijeenkomsten van de Europese Raad op de punten uit de Verklaring terugkomen.
