Verordening raakt ook het kennisveld
Er is behoefte aan meer duidelijkheid voor het onderzoeksveld met betrekking tot de dual-use verordening. De League of European Universities (LERU) vraagt aandacht voor de positie van onderzoekers in de nota ‘The Dual-Use Regulation – Specific Concerns from the Academic Sector’. Op dit moment behandelen de instellingen een voorstel om de verordening uit 2009 te herzien en te moderniseren. LERU juicht het voorstel tot herziening toe, maar vreest dat het voorstel veel onzekerheid zal creëren voor onderzoeksinstellingen die met de regelgeving te maken krijgen.
Meer hulpmiddelen en richtlijnen
De herziening van de verordening moet onderzoekers meer hulpmiddelen en richtlijnen bieden, aldus LERU. Zij adviseert de instellingen om duidelijke handleidingen op te stellen zodat het kennisveld weet hoe zij om moeten gaan met de regelgeving. Het voorstel bevat bijvoorbeeld nieuwe clausules om de controle te kunnen versterken en eerder in te kunnen grijpen als een product mogelijk ingezet wordt op een manier die mensenrechten schendt. LERU erkent het belang hiervan, maar vraagt de EU-instellingen om de verordening ondubbelzinnig te formuleren zodat er geen twijfel ontstaat over de interpretatie. Daarnaast vraagt LERU aandacht voor een aantal specifieke situaties die de instellingen in overweging moeten nemen bij het opstellen van de nieuwe wetgeving, zoals grensoverschrijdende onderzoekssamenwerking en lange termijn onderzoeksprojecten. Het is belangrijk dat de wetgeving in deze gevallen duidelijk is en geen ruimte laat voor twijfel bij onderzoekers.
Context
Dual-use producten zijn goederen en technieken die mogelijk misbruikt kunnen worden voor ernstige schending van mensenrechten, terroristische activiteiten of het ontwikkelen van massavernietigingswapens. In 2016 heeft de Commissie een voorstel gedaan om de huidige verordening, die de controle op de handel en doorvoer van deze goederen regelt, te herzien. Vanwege snelle technologische ontwikkelingen is het nodig om de regelgeving te moderniseren en het toezicht te versterken. Het voorstel van de Commissie bevat een nieuwe clausule die met name ziet op de bescherming van mensenrechten in het kader van cyber-surveillance technologieën. Ook is voorzien in simplificatie en harmonisatie van regelgeving. In januari heeft het Parlement gestemd over de ingediende amendementen en de Commissie Internationale Handel het mandaat gegeven voor het starten van de triloog.
LERU is een netwerk van 23 onderzoeksintensieve Europese universiteiten. Vanuit Nederland zijn de Universiteit van Amsterdam, de Universiteit Utrecht en de Universiteit Leiden bij LERU aangesloten.
