Horizon Europe krijgt stilaan vaste vorm. Nog voor de Europese verkiezingen bekrachtigen het Parlement en de Raad allebei de uitkomsten van de onderhandelingen over het onderzoeksprogramma. Daarmee kan de Commissie aan de slag met de inhoudelijke invulling. Belangenorganisaties verwelkomen de resultaten, maar benadrukken dat tijdens het strategische planningsproces dialoog tussen beleidsmakers en belanghebbenden zal moeten plaatsvinden.


Groen licht voor Horizon Europe: Commissie nu aan zet

Parlement akkoord met kaderprogramma, Raad met specifiek programma

Het Europees Parlement gaat akkoord met Horizon Europe. Daarmee komt een tijdige start van Horizon Europe in 2021 steeds dichterbij. Tijdens het laatste plenaire debat voor de Europese verkiezingen bekrachtigde het Parlement de uitkomst van de onderhandelingen over het kaderprogramma voor Horizon Europe. Het gaat hier om een tussenakkoord: over het budget en samenwerking met niet-EU-landen zal het nieuwe Parlement pas verder onderhandelen met de Raad nadat de Europese begroting dit najaar is vastgesteld. Drie weken eerder stemden de lidstaten al in met het tussenakkoord voor het kaderprogramma.

De lidstaten in de Raad zijn ook akkoord met het specifiek programma voor Horizon Europe. Dit programma bepaalt de doelstellingen en de soorten activiteiten ter uitvoering van Horizon Europe. Het Parlement hoeft niet officieel akkoord te gaan met het specifiek programma; wel zal het geconsulteerd worden. Overigens zal de Raad ook hier financiële kwesties pas later bespreken.

Commissie aan de slag met strategisch plan

Met de bevestiging van Horizon Europe op zak, kan de Europese Commissie beginnen met de inhoudelijke invulling van het onderzoeksprogramma door middel van strategic planning. Met dit nieuwe proces wil de Commissie richting geven aan Europese onderzoeks- en innovatieactiviteiten. Het plan zal naar verwachting in november door de nieuwe Europese Commissie besproken worden en onder meer de missies en partnerschappen bepalen. Vervolgens zullen de werkprogramma’s deze uitwerken in specifieke activiteiten en calls.

Reactie The Guild

The Guild, een belangenorganisatie voor onderzoeksintensieve universiteiten, verwelkomt het akkoord. Wel wijst de organisatie er in haar reactie ‘The Guild’s proposals for a successful implementation of Horizon Europe and its Strategic Planning process op dat het voor de implementatie van belang is dat de stem van de wetenschappelijke gemeenschap wordt gehoord. Door expertgroepen aan te stellen voor elk thematisch cluster wordt er interdisciplinariteit en dialoog gefaciliteerd tussen verschillende belanghebbenden en beleidsmakers. Ook benadrukt zij dat er een bredere definitie van impact nodig is om een betere balans tussen onderzoek en innovatie te garanderen. Daarbij moet de Commissie niet exclusief kijken naar technology readiness levels, maar ook naar hoe onderzoekers burgers betrekken bij projecten. In een apart position paper vraagt The Guild aandacht voor een betere integratie van sociale -en geesteswetenschappen (SSH), bijvoorbeeld door het verplicht stellen van een duidelijke SSH bijdrage voor projecten.

Reactie EUA

De European University Association (EUA) verwelkomt ook de bereikte resultaten en stipt net als The Guild een betere integratie van SSH, meer betrokkenheid van stakeholders en een betere definitie van impact aan. Verder ziet de EUA graag een bredere rol voor de European Innovation Council, door bijvoorbeeld uitwisseling van personeel tussen het bedrijfsleven en academici mogelijk te maken of het ondersteunen van al bestaande initiatieven op universiteiten. De simplificatie van het programma ten opzichte van Horizon 2020 wordt positief bevonden, maar de EUA waarschuwt wel dat de Commissie zich aan zijn woord moeten houden om dit in de implementatie daadwerkelijk door te zetten.

Reactie Science Europe

Science Europe zegt in een reactie tevreden te zijn dat excellentie het belangrijkste uitgangspunt blijft in Horizon Europe, maar verwelkomt anderzijds ook het extra budget dat beschikbaar is gesteld voor minder goed presterende landen in het programma. Net als andere belangenorganisaties wijst ze de Commissie erop dat tijdens de strategische planning goede samenwerking met de onderzoeksgemeenschap essentieel is. Verder stipt Science Europe nogmaals aan dat een budget van 120 miljard euro nodig is voor een goede uitvoering van het programma en dat samenwerking met landen buiten de EU, zoals Zwitserland, aangemoedigd moet worden. 

Context

Horizon Europe is het Europese financieringsprogramma voor onderzoek en innovatie en de opvolger van Horizon 2020. De Commissie publiceerde haar voorstel vorig jaar, waarna de Raad en het Parlement hun positie innamen. Met deze stemmingen zijn de uitkomsten van de onderhandelingen tussen Raad en Parlement goedgekeurd. Horizon Europe zal van start gaan op 1 januari 2021.