18 maart 2021
Beleidsmedewerker
Meer informatie nodig? Stel uw vraag aan één van onze medewerkers
Europese onderzoeksbibliotheken vragen om een Europese open access-wet. Volgens de Europese koepel LIBER verstikken onderzoekers zonder Europees minimum onder een lappendeken aan open access-regels. De koepel heeft zelfs al een wettekst paraat.
De Europese koepel van onderzoeksbibliotheken wil een Europese minimumstandaard voor open access invoeren. Op dit moment raken onderzoekers verstikt onder een lappendeken aan nationale verplichtingen, stelt LIBER. Slechts zes Europese landen hanteren een minimumverplichting voor open access, waaronder Nederland. In nog eens acht landen stellen nationale onderzoeksfinanciers open access verplicht als onderdeel van Plan S, maar valt onderzoek met financiële steun uit andere bronnen buiten de boot. De bibliotheken pleiten daarom voor een Europese minimumwet die overal in Europa zou gelden. Het voorstel van LIBER zou onmiddellijk open access-publicatie van al het publiek-gefinancierde onderzoek mogelijk maken. Nu mogen bijvoorbeeld uitgevers in veel landen nog zelf eisen stellen aan de verspreiding van publicaties.
De Ligue des Bibliothèques Européennes de Recherche (LIBER) is de Europese koepel van onderzoeksbibliotheken. Aangesloten zijn onder meer alle Nederlandse universiteitsbibliotheken, de Koninklijke Bibliotheek van Nederland en de bibliotheken van vier hogescholen. De wet die LIBER voorstelt dient ter versterking van Plan S, dat open access verplicht stelt voor onderzoek gefinancierd door publieke onderzoeksfinanciers, waaronder NWO. Open access is ook verplicht voor alle Horizon Europe-projecten. In januari pleitte Karen Maex, rector van de Universiteit van Amsterdam, voor een Digital University Act die universiteiten en bibliotheken moet beschermen tegen grote techplatformen.