Uitbreiding van de bestaande Europese onderzoeksinfrastructuren is van immens belang voor het mondiaal wetenschappelijk- en maatschappelijk veld. Het forum van Europese onderzoeksinfrastructuurconsortia vindt dat het bereik van Europese onderzoeksinfrastructuren vergroot moet worden op zowel transnationaal als regionaal niveau. Dit bespaart namelijk tijd en middelen, waardoor gemakkelijker oplossingen voor grote sociaalmaatschappelijke uitdagingen gevonden kunnen worden.


‘Openstellen onderzoeksinfrastructuren van groot maatschappelijk belang’

Breder gebruik van onderzoeksinfrastructuren

Uitbreiding en bredere openstelling van Europese onderzoeksinfrastructuren zou veel voordelen opleveren. Daarvoor pleit het ERIC Forum in de beleidsnota ‘Scaling-Up Research Projects Through ERICs: Impact of Big Science on The Research Ecosystem’. Het Forum zoekt deze uitbreiding zowel in de regio als over de grenzen heen. Openstellen van onderzoeksinfrastructuren voor niet-deelnemende landen en de private sector zou  resulteren in beter gebruik van onderzoeksinfrastructuren en intensivering van onderlinge samenwerking op het gebied van wetenschap en innovatie. Hiermee kan er beter worden ingespeeld op wetenschappelijke behoeften die een snelle mobilisatie dan wel geavanceerde middelen vergen.  Europese Onderzoeksinfrastractuur Consortia (ERIC) kunnen dit proces vormgeven, stelt het forum waar de consortia overleggen.

Sociaalmaatschappelijke uitdagingen aanpakken

Niet alleen onderzoekers hebben baat bij het pan-Europese netwerk van onderzoeksinfrastructuren. Met behulp van een vierentwintigtal casestudies illustreert het ERIC Forum de toegevoegde waarde van onderzoeksinfrastructuren en ERIC’s op sociaaleconomisch en maatschappelijk vlak. Kennisoverdracht door samenwerking tussen de publieke en private sector leidt bijvoorbeeld tot meer welvaart op regionaal niveau. Ook profiteren lokale industrieën van de toegang tot onderzoeksinfrastructuren die innovatie stimuleren en concurrentievoordeel opleveren. Verder bieden onderzoeksinfrastructuren uitkomst voor grote sociaalmaatschappelijke uitdagingen zoals bij de COVID-19 pandemie. Een prominente rol van onderzoeksinfrastructuren brengt echter ook uitdagingen met zich mee. Optimalisatie vergt bijvoorbeeld veel beschikbare middelen in termen van menselijk kapitaal en financiering.

Context

Het ERIC Forum is een overlegplatform van Europese Onderzoeksinfrastructuur Consortia (ERIC). Het Forum heeft zich sinds haar oprichting in 2009 steeds verder uitgebreid en is gericht op de netwerkvorming van onderzoeksinfrastructuren en gezamenlijke evenementen en opleiding. Ook draagt het ERIC Forum bij aan beleidsdiscussies, zoals over de missies. Tot nu toe zijn er drieëntwintig ERIC's opgericht met hoofdzetels in tien Europese lidstaten. In Europa werkt ook het European Strategy Forum on Research Infrastructures (ESFRI) aan onderzoeksinfrastructuren. Zo startte ESFRI in 2021 elf nieuwe initiatieven.