Databescherming overschaduwt ethische aspecten
De bescherming van persoonsgegevens in Horizon-projecten moet in de toekomst niet meer beoordeeld worden binnen de ethische toetsingsprocedure, zegt een groep onderzoekers in een studie. Gegevensbescherming is, zeker na de introductie van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), een van de meest aangevinkte categorieën binnen de ethische toetsing. Andere aspecten van ethiek dreigen hierdoor overschaduwd te worden, zoals het inzetten van dieren of menselijk weefsel om samenwerking met landen buiten de EU. De onderzoekers stellen in hun conclusie voor om enkel de databeschermingsbeoordelingen gerelateerd aan ethiek, zoals procedures met betrekking tot voorafgaande geïnformeerde toestemming, onderdeel te laten zijn van de ethische toetsing. Dat zou moeten gebeuren in een parallel proces met ethische experts gespecialiseerd in databescherming. Verder observeerden de onderzoekers, waarvan een deel gelieerd aan het Research Executive Agency (REA), dat er onvoldoende bewustzijn is bij onderzoekers over ethische kwesties. Dit wijst volgens de onderzoekers op de nood tot meer onderwijzing aan onderzoekers over ethiek.
Context
Alle Horizon Europe-projecten moeten voldoen aan de ethische eisen van het programma, net als voorheen Horizon 2020-projecten. De beoordelingsprocedure omvat zaken als mensenrechten, inzet van dieren, databescherming, gezondheid, milieubescherming en kunstmatige intelligentie. De groep onderzoekers analyseerden de ethische toetsing binnen bijna 80.000 Marie Curie (MSCA)-projectvoorstellen in Horizon 2020. Een eerdere studie van dit jaar naar European Research Council-projecten zag dezelfde trends. De AVG is al langer een bron van zorg voor onderzoekers.
