Meer budget en flexibeler
Het Meerjarig Financieel Kader (MFK) moet door een herziening meer financiering bieden voor nieuwe politieke prioriteiten en meer begrotingsflexibiliteit bieden. Daarnaast moet er een ‘gemeenschappelijk crisisinstrument’ komen, om beter bestand te zijn tegen onvoorspelbare gebeurtenissen zoals de oorlog in Oekraïne. Dit benadrukt het Parlement in een resolutie. Dit is nodig om de EU haar strategische rol op het internationale toneel te laten vervullen en de groene en digitale transitie succesvol te volbrengen. De volksvertegenwoordigers benadrukken dat het MFK nog weinig financiële ruimte heeft, ondanks dat deze amper twee jaar van kracht is.
Budget nodig voor strategische autonomie
Het Parlement vindt dat er onvoldoende financiële ruimte is om de stappen te zetten die nodig zijn richting het bereiken van strategische autonomie. De volksvertegenwoordigers roepen daarom op om meer financiële middelen beschikbaar te stellen voor onderzoek & innovatie, zo ook voor Horizon Europe. Recent gestelde beleidsambities die voortvloeien uit het streven naar meer strategische autonomie en uit het programma gefinancierd worden rechtvaardigen een verhoging van het budget, aldus het Parlement. Een voorbeeld hiervan is de Chips Act. Met de oproep tot meer budget sorteren de Parlementariërs ook voor op de aangekondigde lancering van het European Sovereignty Fund. Dit fonds is bedoeld om de afhankelijkheid van niet EU-landen in belangrijke sectoren te verminderen en hiermee de strategische autonomie van de Unie veilig te stellen.
Van schulden gevrijwaard
De Europese volksvertegenwoordigers willen dat terugbetalingen van leningen en rentekosten uit het herstelfonds NextGenerationEU niet ten koste gaan van programma’s binnen het MFK, zoals Erasmus+ en EU4Health. Door de oplopende inflatie zou dit namelijk kunnen leiden tot een vermindering van financiering voor deze programma’s. Verder is het Parlement niet te spreken over de financiële structuur van Erasmus+, waarin het budget elk jaar geleidelijk oploopt, terwijl de vraag naar middelen elk jaar ongeveer gelijk is.
Context
Het huidige MFK staat in principe vast van 2021 tot 2027. Voor het tweede kwartaal van 2023 staat een tussentijdse evaluatie gepland. Het Parlement roept de Commissie op om niet alleen een voorstel voor herziening van het MFK te presenteren, maar ook om de evaluatie vroeger te laten plaatsvinden, namelijk al in het eerste kwartaal. De vormgeving van het huidige MFK kwam zeer moeizaam tot stand. Na een top van vijf dagen werd er een compromis bereikt tussen de 27 lidstaten, waarna een aantal maanden later de EU-instellingen de invulling van het MFK bekrachtigden. Of de regeringsleiders bereid zijn om weer zo’n moeizaam proces te doorlopen voor een herziening, is maar de vraag. Ook de invulling van de jaarlijkse EU-begroting, die volgt uit het MFK, is elk jaar onderdeel van een begrotingsclash tussen de EU-instellingen. De Raad wil vaak bezuinigen op programma’s zoals Horizon Europe, terwijl het Parlement strijdt voor meer geld. Dit jaar wist het Parlement aan het langste eind te trekken en bezuinigingen op de kennisprogramma’s te voorkomen.
Mede geschreven door Julian Zwaal.
