De Europese Universiteiten-netwerken kunnen twee gescheiden werelden samenbrengen. Volgens een enquête onder de leden van de Europese koepel van universiteiten raken door het initiatief eindelijk de Europese Onderzoeksruimte en het Bolognaproces met elkaar verknoopt. Daarbij moeten deelnemende universiteiten vrijgelaten worden om zelf hun samenwerkingsverbanden vorm te geven. Financiering op de lange termijn blijft echter een zorg.


EUA: Europees Universiteiten-Initiatief is geen financieringsvehikel

Europese Universiteiten brengen ERA en Bologna samen

Het Europese Universiteiten-Initiatief is meer dan een financieringsvehikel, betoogt de European University Association (EUA) in een nieuw paper ‘The future of the European Universities Initiative’. Uit een enquête onder de leden van de Europese koepel blijkt dat het initiatief kan dienen als instrument om Europese beleidskaders op het gebied van kennis samen te brengen. Daarbij denkt men in de eerste plaats aan de vorderingen die al zijn gemaakt op het vlak van de Europese Onderzoeksruimte (ERA) en het Bolognaproces. Volgens de universiteiten valt er nog veel te winnen als hogeronderwijs- en wetenschapsbeleid beter op elkaar worden afgestemd.

Laat universiteiten samenwerking bepalen

Europese Universiteiten-netwerken hebben alleen kans van slagen als deelnemende universiteiten de vrijheid krijgen hun samenwerkingsverbanden vorm te geven. 88% van de respondenten benadrukt dat het initiatief ‘bottom-up’ is en dat universiteiten de ruimte moeten krijgen om te experimenteren en innoveren. Samenwerking tussen instellingen kan verschillende vormen aannemen en moet een plaats kunnen bieden aan de verschillende missies van universiteiten, zoals onderzoek, onderwijs en valorisatie. Daarbij zou 88% van de respondenten graag meer aandacht willen besteden aan de onderzoeksdimensie. Ook wil de EUA graag dat het initiatief in de toekomst wordt opengesteld voor partners uit niet-EU lidstaten en Erasmus+ programmalanden. Een flexibele aanpak, waarbij bijvoorbeeld ook aan partners uit de EHEA-landen kan worden gedacht, zal de samenwerking binnen de allianties en de concurrentiepositie van het Europees hoger onderwijs versterken, aldus de organisatie. 

Financiering blijft zorg

De grootste uitdaging voor de houdbaarheid van de Europese Universiteiten-netwerken blijft de financiering op de lange termijn. Voor 84% van de universiteiten vormt de noodzakelijke bijdrage uit eigen financiële middelen een (grote) uitdaging voor deelname. Respondenten vinden nagenoeg unaniem dat driejarige financiering niet afdoende is en zou deze willen verlengen, namelijk 97%. Daarnaast vormt de nationale cofinanciering een aandachtspunt, omdat deze op dit moment per land verschilt. De EUA pleit dan ook voor betere synergieën met andere nationale en Europese programma's en fondsen, waaronder de structuurfondsen. 

Context

Europese Universiteiten-netwerken zijn transnationale verbanden van Europese universiteiten met een gezamenlijke langetermijnstrategie. Het initiatief heeft tot doel om studenten- en personeelsmobiliteit te stimuleren en om bij te dragen aan de kwaliteit, inclusie en het concurrentievermogen van het Europese hoger onderwijs. Het Europese Universiteiten-initiatief is in de laatste jaren van het Erasmus+ programma als pilot geïntroduceerd en zal een programmaonderdeel worden van het toekomstige Erasmusprogramma (2021-2027). Vier Nederlandse universiteiten nemen deel aan het initiatief. Aan de enquête namen 219 hogeronderwijsinstellingen uit heel Europa deel.