EUA: gelijkheid en inclusie voorwaarden voor excellentie
Hoger onderwijsinstellingen kunnen alleen excellentie bereiken wanneer zij gelijkheid en inclusie waarborgen. Dit gedachtegoed komt naar voren in het rapport ‘Approaches in learning and teaching to promoting equity and inclusion’ van de European Universities Association (EUA). Universiteiten en hogescholen die hun kwaliteits- en succesniveau willen verbeteren of behouden, moeten in staat zijn talent aan te trekken en te ondersteunen ongeacht achtergrond, afkomst of moederta(a)l(en). In het hoger onderwijs en daarbuiten zijn diverse onderzoeks- en leerteams mogelijk succesvoller, innovatiever en creatiever, aldus de universiteitenkoepel. Die gedachte rijkt verder dan gelijkheid en inclusie als ethische dimensie, en formuleert het als voorwaarde voor excellentie.
Een aanpak gericht op mogelijkheden
Hoewel het hoger onderwijs wettelijk gezien voor ieder individu toegankelijk zou zijn, is dit niet voor iedereen de werkelijkheid. Gezien de contextafhankelijkheid van iedere student belooft het rapport niet één leermethode als oplossing. Het rapport stelt wel voor inclusie in het hoger onderwijs te benaderen met een zogeheten ‘vermogensaanpak’. Hierbij wordt eerst gekeken naar of iemand de mogelijkheid heeft te doen wat zij graag zou willen, en vervolgens naar de middelen die hiervoor nodig zijn. De benadering nodigt uit om rekening te houden met de omstandigheden in het leven van studenten, waarmee kansen en onzichtbare barrières worden geïdentificeerd die invloed hebben op de toegang, deelname en succesfactoren in het hoger onderwijs.
Wat kan de instelling doen?
Toewijding van institutioneel leiderschap stelt het rapport als een van de belangrijkste succesfactoren om gelijkheid en inclusie op de agenda te zetten. Dit behoeft een strategische aanpak met concrete acties, ondersteund door voldoende financiering. Voorwaarden om binnen de onderwijsinstelling inclusief te handelen zijn aandacht voor gelijkheid en inclusie in lerarenopleidingen, en bewustmaking over inclusie. Onderwijzers zouden hierdoor op hun eigen methodes en onbewuste vooroordelen kunnen reflecteren, en het gesprek kunnen stimuleren met studenten.
Context
De EUA is een koepel van universiteiten en nationale vertegenwoordigers in 48 Europese landen. Binnen thematische groepen worden universiteiten samen gebracht om uit te wisselen over de toepassing van leren en onderwijzen op instellingsniveau. Zo komt ook het rapport over gelijkheid en inclusie tot stand, waarvoor acht universiteiten in Europa hun uitdagingen en aanpak omtrent gelijkheid en inclusie met elkaar hebben gedeeld. Het thema staat ook hoog op de (onderwijs)agenda van de EU in het kader van de Europese Onderwijsruimte, en in breder samenwerkingsverband voor hoger onderwijs via het Bolognaproces.
