Gezondheid

Gezondheidsonderzoek

De Europese programma’s zijn er steeds meer op gericht om grote maatschappelijk uitdagingen aan te pakken zoals vergrijzing of vergroening. Dat geldt ook voor Horizon Europe. Het grootste deel van de Europese financiering voor gezondheidsonderzoek komt uit pijler 2 van het kaderprogramma. De Commissie wil 7,7 miljard euro uittrekken voor het cluster ‘Gezondheid’ in deze pijler, dat zes actiegebieden kent:

1. Gezondheid gedurende de hele levensloop
2. Niet-overdraagbare en zeldzame ziekten
3. Instrumenten, technologieën en digitale oplossingen voor de gezondheids- en zorgsector, met inbegrip van gepersonaliseerde geneesmiddelen
4. Sociale en milieugezondheidsdeterminanten
5. Infectieziekten, waaronder armoedegerelateerde en verwaarloosde ziekten
6. Gezondheidszorgstelsels

Een deel van het geld in dit cluster wordt verdeeld door reguliere oproepen tot het indienen van voorstellen. Ook draagt het cluster bij aan één van de vijf missies: kanker. Tenslotte plant de Commissie, samen met partners uit de private en publieke sector, acht partnerschappen op het gebied van gezondheid die tussen 2021-2024 van start moeten gaan:

1. Innovative Health Initiative
2. EU-Africa Global Health Partnership
3. European partnership for chemicals risk assessment
4. Health and Care Systems Transformation
5. Personalised Medicine
6. Rare Diseases
7. One Health AMR
8. Fostering an ERA for health research

Gezondheidsprogramma

De Europe Commissie beschikt over een specifiek gezondheidsbudget in het nieuwe meerjarig financieel kader (2021-2027). De Commissie wil 413 miljoen euro uittrekken voor deze actielijn (“health strand”), die valt onder het grotere Europees Sociaal Fonds+. De actielijn heeft vier doelen:

1. Versterking van de crisisparaatheid, -beheersing en -respons.
2. Versterking van de gezondheidsstelsels, door te investeren in onder meer preventie, digitalisering, delen van informatie en nationale hervormingen.
3. Steun voor EU-gezondheidswetgeving op onder meer geneesmiddelen, medische hulpmiddelen, evaluatie van gezondheidstechnologie, stoffen van menselijke oorsprong, tabak en grensoverschrijdende gezondheidszorg.
4. Steun voor Europese samenwerkingen, waaronder de Europese referentienetwerken, de evaluatie van gezondheidstechnologie en structurele innovatie, met name op het gebied van de volksgezondheid.

Voor veel belangenorganisaties in Brussel was de nieuwe actielijn een teleurstelling en beperking ten opzichte van de vorige meerjarenbegroting, omdat het 3^rd Health Programme toen nog een losstaand programma was. De health strand vormt echter maar een klein deel van de Europese investeringen in gezondheid, naast Horizon Europe, Digital Europe en het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.

Nieuwe ambities

De Europese Commissie lijkt op gezondheidsgebied een stuk ambitieuzer onder Ursula von der Leyen dan onder haar voorganger Jean-Claude Juncker, van wie werd gezegd dat hij weinig interesse in gezondheidsbeleid had. Von der Leyen is daarentegen een gediplomeerd arts en ook haar keuze als Europees commissaris voor gezondheid, Stella Kyriakides, is als voormalig borstkankerpatiënt een stuk ambitieuzer. Daarbij wordt de Commissie wel enigszins teruggehouden door haar beperkte bevoegdheid op het vlak van gezondheid. Voor de periode 2020-2024 heeft de Commissie een aantal prioriteiten aangekondigd, waaronder:

• Europe’s Beating Cancer Action Plan, waar ook de bovengenoemde kankermissie uit Horizon Europe aan moet bijdragen;
• E-Health en een bijbehorende health data space waarbinnen gezondheidsdata gemakkelijk gedeeld kunnen worden;
• Toegang tot betaalbare medicijnen;
• Wetgevend kader voor medische apparatuur;
• Antimicrobiële resistentie;
• Vaccinaties.

Meer informatie

Website Commissie: Health policies in the future EU budget (2021-2027)
Factsheet Commissie: EU Health Budget for the future